معنای «توهین» عقلا و عرفا مشخص است، باید صراحتا و با الفاظ مشخص، وهنِ کسی بشود تا گفته‌ای یا نوشته‌ای توهین به حساب بیاید. هم لفظ توهین باید مشخص باشد و هم خطاب آن باید مشخص باشد، هر گونه ابهام در یکی از این دو اساسا موضوع توهین را منتفی می‌کند. وقتی که می‌گوییم لفظی که مفید توهین است باید صراحتا به کار رفته باشد یعنی کاربرد آن الفاظ باید به نحوی باشد که؛ علنا ارزشی را از شخصیت طرف مقابل نفی کند، یا ضدارزشی را به او نسبت بدهد، یا به صراحت درصدد تحقیر و تخفیف شخصیت او باشد. با این وصف اگر کسی به کسی بگوید «بی‌شرف» این توهین است، یا اگر بگوید «پفیوز» یا «خفه شو» یا «بتمرگ» یا مثلا برای تحقیر لفظ «ساندیس خور» را به کار ببرد این‌ها همه توهین است، و اتفاقا عرف هم خیلی سریع توهینِ صریح را می‌فهمد.
اما اگر جایی لفظ توهین به کار نرفته باشد ابتدا به سراغ «لحن» و سپس «تحلیل» می‌روند، که خود این یعنی در اصلِ توهین ابهام است و سعی می‌کنند چیزی را که صراحتا توهین نیست «تلویحا» توهین به حساب بیاورند. برداشت از لحن و تحلیل هم مستقیما به زمینه‌های گفتاری وابسته است. مثلا اگر فرعون بگوید «انا الحق» یک معنی می‌دهد، و اگر حلاج بگوید «انا الحق» معنی دیگری می‌دهد، تفاوت هم از زمین تا آسمان است. در صورت اثبات لحن و تحلیل نامناسب هم نهایتا می‌توان گفت که فلان گفته یا نوشته «مبادی آداب» نبوده است، آداب هم ذاتا تابع عرف است و چه بسا که عرف، عرف فاسدی باشد. (فی المثل اگر با عرفی مواجه باشیم که صریح حرف زدن و اعتراض کردن را محکوم کند و برای صاحب منصبان و آقازادگان و… اعتباری بیش از مردم عادی در نظر داشته باشد البته فاسد و خلاف شرع خواهد بود).
فرا‌تر از این‌ها، اگر کسی لفظی به کار ببرد که عرف به خاطر مسامحه و نقص فهم عمومی، از آن چیز ناپسندی برداشت کند اما منظور گوینده قابل رد به معنایی باشد که ناپسند به حساب نمی‌آید باز هم نمی‌توان کاربرد آن الفاظ را توهین به شمار آورد. به عنوان مثال اگر کسی بگوید: «فلانی آب جو می‌خورد» این نمی‌تواند صد در صد متضمن توهین و تهمت به کسی باشد، چون ممکن است با توضیح مشخص شود که منظور گوینده همان «ماء الشعیر» بوده که خوردنش حلال است و فقط معادل فارسی‌اش را به کار برده است. در کل؛ اگر وسواس در تشخیص توهین به کار نرود، و کسی یا کسانی بخواهند با گشاده دستی هر چیزی را که به مذاقشان خوش نمی‌آید توهین قلمداد کنند، این کار هم خلاف عقل است، هم خلاف شرع، و هم خلاف قانون. (مخالفت تفسیر موسع از توهین با اصول حقوقی را از آذرباد بخوانید).
Sorry. No data so far.