در مبانی علم سیاست پس از تعریف واژه و مفهوم الیته و یا نخبه‌گرایی، موضوعی که از سوی دانشمندان علم سیاست بر آن تاکید شده و در تعریف آن مباحث مختلفی ارائه شده، گردش نخبگان است. گردش نخبگان از دیدگاه اهالی سیاست ضرورت اجتماعی است که اگر از آن غفلت شود، باعث تمرکز قدرت و زمینه‌سازی برای استفاده نادرست از آن می‌شود و در واقع مانع افزایش توانایی سیاسی شهروندان و تمایل به مشارکت در عرصه سیاسی و تصمیم‌گیری می‌شود.
از دیدگاه ویلفردو پارتو، نخبگان به دو دسته نخبگان حاکم و نخبگان غیرحاکم تقسیم می‌شوند که از دیدگاه این اندیشمند غیر از اینکه نخبگان غیرحاکم تلاش می‌کنند در عرصه سیاست و تصمیم‌گیری حضور پیدا کنند، نخبگان حاکم یا حکومتی نیز بر حسب مراتب شجاعت به طبقات نمادین دوگانه تقسیم می‌شوند و رقابتی نیز بین این دو گروه وجود دارد.
نظریه گردش نخبگان امروزه در نظام‌های دموکراتیک به تدریج شکل و محتوای تازه‌ای یافته و در کشورمان نیز بار‌ها از سوی مسئولان بر اهمیت گردش نخبگان و زمینه‌سازی برای حضور نخبگان جوان در این عرصه تاکید شده است؛ گرچه نمی‌توان در مورد تحقق عینی این شعار و موضوع به صورت دقیق سخن و ارزیابی داشت، ولی اکنون در آستانه تشکیل مجلس نهم بحث و گفت‌وگو‌ها در مورد ریاست این قوه مهم و تاثیرگذار هستیم و اگر نگاهی گذرا به اخبار و اظهارنظرهای فعالان سیاست در مورد ریاست کرسی‌های سبزرنگ مجلس داشته باشیم بیشتر با دو نام علی لاریجانی و غلامعلی حدادعادل مواجه می‌شویم، دو فردی که در کارنامه کاری خود تجربه ریاست مجلس هشتم و هفتم را بر عهده داشتند و اکنون رقابت اصلی برای نشستن بر کرسی ریاست بین این دو فرد است.
گرچه تصدی ریاست قوه‌ای به اهمیت قوه مقننه نیازمند افرادی است که در عرصه مدیریت اجرایی و سیاسی کشور، دارای تجربه باشند و موی خود را در این عرصه سفید کرده باشند، ولی با توجه به اصل گردش نخبگان، آیا در مجلس نهم با توجه به ظرفیت‌هایی که وجود دارد، افراد دیگری نیستند که دارای صلاحیت و توانایی برای نشستن بر این کرسی باشند؟ در جواب این پرسش برخی از تحلیلگران معتقدند که چنین ظرفیت‌هایی در مجلس نهم وجود دارد، ولی خود این افراد تمایلی برای حضور در این عرصه را ندارند و یا اینکه در کنار صلاحیت‌هایی که آن‌ها دارا می‌باشند، مقبولیت عمومی در مورد ریاست آن‌ها وجود ندارد.
در این ارتباط چند تن از منتخبین مجلس نهم تاکید کردند که افراد دیگری نیز در مجلس نهم حضور دارند که صلاحیت نشستن بر کرسی ریاست این مجلس را دارا می‌باشند، ولی شانس این دو گزینه از دیگر رقبا بیشتر است.
زهره طبیب‌زاده منتخب مردم تهران در مجلس نهم معتقد است که بزرگان مختلفی در مجلس نهم وجود دارند که ممکن است توانایی برای تصدی این مسئولیت مهم را داشته باشند و خود این بزرگواران در این ارتباط اظهار تمایل نکردند و تا آنجا که من می‌‌دانم فقط آقایان حدادعارل و لاریجانی در این زمینه اظهار تمایل کردند و شاید دیگر بزرگان که صلاحیت این موضوع را نیز دارا می‌باشند، در این زمینه احساس ضرورت نکردند که در عرصه حضور پیدا کنند.
حسین طلا دیگر منتخب مجلس نهم نیز معتقد است که ممکن است افراد دیگری نیز در مجلس نهم غیر از آقایان حدادعادل و لاریجانی توانایی این را داشته باشند که ریاست این قوه را بر عهده بگیرند و نمی‌توان چشم را بست و گفت از بین ۲۸۸ نماینده غیر از این دو بزرگوار، ظرفیت دیگری وجود ندارد، ولی باید دو نکته را در این ارتباط در نظر گرفت؛ اول اینکه باید در مورد افرادی که در این عرصه کاندیدا می‌شوند تجمیع نظرات و مقبولیت و شناخت وجود داشته باشد که به نظر می‌رسد تجمیع نظرات در مورد آقایان حدادعادل و لاریجانی وجود دارد و از طرف دیگر این دو بزرگوار امتحان پس داده هستند و زمینه فراهم بوده که در بوته آزمایش قابلیت‌‌هایشان مشخص شود.
طلا ادامه داد: مدیریت مجلس کار سختی است و نمی‌توان به راحتی آن را به کسی واگذار کرد که فقط در این زمینه ادعا دارد. باید به کسی داده شود که آزمایش خود را پس داده باشد و از پس اداره آن برآید.
همچنین حجت الاسلام نبویان دیگر منتخب مجلس نهم در این زمینه با تاکید بر اینکه افراد شایسته‌ای در مجلس نهم وجود دارند، ادامه داد: ولی باید به این نکته توجه داشت که در مقام اثبات آنچه که مشخص است، این است که آقایان لاریجانی و حدادعادل از شانس و پتانسیل بیشتری برای ریاست مجلس برخوردارند.
وی همچنین به حمایت جبهه پایداری از ریاست حدادعادل بر مجلس نهم اشاره کرد.
حجت‌الاسلام و المسلمین سالک منتخب مردم اصفهان در مجلس نهم که شواهد گویای این است که در مجلس نهم از روحانیون موثر و تاثیرگذار خواهد بود و یکی از امضاکنندگان دعوتنامه جلسه عصر امروز فراکسیون اصولگرایان در ساختمان مشروطه او می‌باشد نیز در این زمینه با اشاره به کیفیت مجلس نهم معتقد است: از حیث اصولگرایی و ولایت‌مداری، ما در مجلس نهم کیفیت بالایی را مشاهده می‌کنیم و در واقع این مجلس دارای ظرفیت بالایی است، ولی برای ریاست مجلس دو گزینه آقای لاریجانی و حدادعادل از شانس بیشتری برخوردارند و به طور کلی در این زمینه باید نمایندگان تصمیم‌گیری کنند.
همچنین سیدمهدی هاشمی دیگر منتخب مجلس نهم نیز با بیان اینکه شاید افراد دیگری نیز در مجلس باشند که توانایی نشستن بر روی این کرسی را داشته باشند، گفت: ولی در این زمینه دو گزینه‌ای که شناخته‌‌تر شده‌اند آقای لاریجانی و حدادعادل هستند.
وی افزود: البته ایرانیان از ظرفیت بالایی برخوردارند و باید در صحنه و میدان قرار بگیرند که ظرفیت خود را نشان بدهند.
با احترام به دیدگاه منتخبان مجلس و با قبول اینکه ریاست قوه‌ای چون قوه مقننه باید در دستان افرادی با تجریه و دارای صلاحیت قرار گیرد، ولی نباید فراموش کرد که صحنه سیاست عرصه ریسک پذیری و کسب تجربه است و افرادی که اکنون برای ریاست این قوه پیشنهاد شده‌اند، نیز زمانی که برای اولین بار انتخاب شدند، فاقد هرگونه تجربه ریاست قوه‌ای این چنینی بودند.
در این زمینه گرچه حداد عادل پیش از انتخابش به عنوان رییس مجلس هفتم دارای تجربهٔ نمایندگی مجلس ششم بود، ولی لاریجانی در کنار تجربیاتی که در دیگر عرصه‌ها داشت، فاقد تجربه در عرصه قوه مجریه بود و بر اساس اعتماد نمایندگان مجلس به عنوان رییس مجلس هشتم انتخاب شد.
این روز‌ها باید برای چندمین بار به کارکرد نامناسب احزاب در ایران اشاره کرد؛ چراکه یکی از وظایف ذاتی احزاب تربیت نیروهایی در این زمینه است و اگر در کشور در کنار جنگ قدرت و رقابت برای فتح کرسی‌های قدرت، احزاب به وظیفه ذاتی خود در پرورش نیرو نیز می‌پرداختند، ما با مشکلاتی چون قحط الرجال بودن در کشور مواجه نبودیم و گردش نخبگان نیز راحت‌تر، سریع‌تر و با هزینه کمتری صورت می‌گرفت.
Sorry. No data so far.