شخصیت امام خمینی (ره) تنها به عنوان یک سیاستمدار یا رهبر مذهبی با شخصیتی ویژه و روحانی مورد توجه نیست، امام خمینی (ره) در طول حیات خود در بخش اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر ایران نقشی پررنگ داشته است. تلاش برای روشنگری سیاسی در دهه 40، تبعید به اروپا و هدایت انقلاب از قلب فرانسه به سمت ایران، سکانداری جامعه انقلابی پس از بهمن 57، ایجاد انسجام در جامعه درگیر جنگی هشت ساله و … تنها بخش‌هایی از زندگی امام خمینی (ره) است. مردی که تاریخ ایران معاصر را دگرگون کرد و تاثیر بزرگ حضورش در سیاست، فرهنگ و جامعه ایرانی، هنوز و پس از گذشت دو دهه از فقدانش مشخص است.
امام خمینی به عنوان یک مرجع و رهبر سیاسی هرگز نسبت به موضوع هنر و زیرشاخه‌های آن مثل سینما و موسیقی بی‌اعتنا نبود، حمایت آشکار وی از سینمای فرهنگی و انسان‌ساز در دل جامعه‌ای که تازه از بستر پرآشوب یک انقلاب برمی‌خواست، به تولد سینمایی انجامید که سفیر فرهنگ و هنر ایرانی است، سینمایی که در پرتوی حمایت‌های حضرت امام (ره) بالید و پایه‌های فرهنگی نظام جمهوری اسلامی را مستحکم کرد.
سینمای ایران، همچون جامعه ایرانی وامدار حضور مردی است که سیاست و دلمشغولی‌هایش او را از هنر دور نکرد، امام راحل کوشید در جامعه جدیدی که بنیان گذاشت، تعریفی والا و متعهد از هنر و هنرمند داشته باشد.
ابوطالب:می‌ترسیم ساخت اثر هنری حق مطلب درباره امام (ره) نباشد
سینماگران و هنرمندان در مناسبت‌‌های مختلف درباره تاثیر امام خمینی (ره) بر فرهنگ و هنر ایران اسلامی سخن گفته‌اند، سعید ابوطالب مستندساز و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در گفتگویی درباره آثاری که درباره امام راحل ساخته شده گفته است: برای ساخت اثری با ارزش و تاثیرگذار درباره حضرت امام خمینی (ره) نیاز به تحقیق و پژوهش مکتوب است. عنصری که فقدانش به وضوح دیده می‌شود. این پژوهش‌ها می‌تواند زمینه ساخت اثری باارزش در حوزه مستند یا سینمایی را فراهم کند.
ابوطالب هم مانند بسیاری از سینماگران از شخصیت چند بعدی امام صحبت کرده است: حضرت امام (ره) شخصیتی چند وجهی است. به همین سبب می‌توان وی را از بعد معرفتی، سیاسی، جایگاه تاریخی و حتی زندگی شخصی، بارها بازنگری و مطالعه کرد. در پرتوی این مطالعات است که واقعیت این شخصیت بزرگ سیاسی مذهبی و تاثیری که بر نسل پس از خود و جهان اسلام گذاشت، روشن می‌شود.
وی آثار تصویری که درباره امام خمینی (ره) ساخته شده فاقد امتیاز ویژه دانسته: در سینما و تلویزیون درباره امام راحل فیلم‌ها و مجموعه‌هایی ساخته شده‌اند و کارهای ماندنی و باارزش کم نیستند. اما می‌توان از وجوه دیگر، به این شخصیت پرداخت چون راهها محدود نشده است، البته پرداختن به زندگی امام خمینی (ره) با مشکلاتی همراه است، نسلی که حیات ایشان را درک کرده هنوز زنده است. شاید برای این گروه دیدن یک بازیگر در قالب ایشان سخت باشد. اما در حوزه سینمای مستند، با اتکا به تصاویر فراوان باقی مانده از ایشان، می‌توان کارهای مختلفی کرد.
ابوطالب در بخشی از سخنانش به موضوعی اشاره کرده که شاید کلید موضوعی باشد که ساخت اثر درباره امام خمینی را محدود کرده است: بزرگی و عظمت این شخصیت است که بسیاری از کارگردان‌ها را برای نزدیک شدن به ایشان و ساخت فیلم و مستند درباره امام (ره) به دلهره می‌اندازد. من به عنوان یک مستندساز، همیشه دوست داشته‌ام درباره امام خمینی (ره) کاری انجام دهم. اما ترسیده‌ام نتوانم حق مطلب را ادا کنم.
سعید ابوطالب نمونه‌های آثار تصویری قابل دفاع درباره امام خمینی (ره) را نام برده: در میان آثاری که درباره امام خمینی (ره) ساخته شده، مستند «روح‌الله» که محصول شبکه المنار و دوستان لبنانی است قابل قبول است. این دوستان بدون توجه به اغراض سیاسی و خط کشی‌هایی که در داخل ایران وجود دارد، این مستند را ساخته و کاری در خور توجه، در این حوزه به یادگار گذاشته‌اند. فیلم تلویزیونی «11 دقیقه و 30 ثانیه» به کارگردانی بهروز افخمی هم ساختاری حرفهای و روایتی جذاب دارد. این فیلم بخشی از تاریخ انقلاب با حضور امام راحل را به خوبی به تصویر کشیده است.
راعی: شخصیت امام خمینی (ره) را تک بعدی نبینیم
مجتبی راعی کارگردانی که فیلم سینمایی «صنوبر» را با نگاهی به دوران نوجوانی امام خمینی (ره) ساخته در گفتگویی از امام راحل به عنوان قهرمان ملی یاد كرده: راز قدرت امام خمینی (ره) زمان حیاتشان و پس از آن، جا داشتن در قلب‌های مردم بود. امام به سربلندی ایران فكر كرد و اگر از امام فقط یك شخصیت مذهبی جدای از ملی بودن بسازیم به ایشان جفا كرده‌ایم.
وی ادامه داده: وقتی شخصیتی جزء تاریخ یك كشور می‌شود، هر كس با هر نوع تفكری كه آن تاریخ را بنویسد، نمی‌تواند از كنار آن شخصیت رد شود. تاریخ معاصر ایران را هیچ كس بدون امام خمینی (ره) نمی‌تواند بنویسد. یادم هست زمانی كه امام از دنیا رفتند، همه قشرها و تیپ‌های مختلف اجتماعی برای تشییع ایشان حضور داشتند و طبیعی است كه نسل امروز هم می‌خواهد درباره امام بیشتر بداند
مهرجویی: حرفهای امام (ره) برای سینما تعیین‌کننده بود
داریوش مهرجویی سال‌ها قبل در پاسخ به سوالی درباره دلیل توجه امام خمینی (ره) به فیلم «گاو» گفته است: در شرایط اول انقلاب سینما موضوع ملعونی بود و مردم تمام سینماها را آتش می‌زدند. چون می‌گفتند سینما محل ترویج فساد است. به همین دلیل تولید فیلم به صفر رسید و سینماها تعطیل شد.
وی ادامه داده: در این وضعیت تلویزیون به طوراتفاقی «گاو» را نشان داد و مرحوم امام (ره) این فیلم را مشاهده كردند و در نطقی گفتند: ما نمی‌گوییم سینما اساسا بد است. نظیر فیلم « گاو» می‌تواند فیلم فرهنگی و آموزنده‌ای باشد و فكر و روح بیننده را تعالی دهد. این حرف امام برای سینمای ایران بسیار تعیین‌كننده بود.
مهرجویی همچنین در گفتگویی دیگر درباره امام خمینی (ره) گفته: نه تنها نظر من، بلكه نظر تمامی مورخین این است كه حضرت امام خمینی (ره)، خط مشی سینمای ایران را مشخص كرد كه چه گونه باشد، ایشان دلیل وجودی سینما را مشخص كرد كه عامل تعیین‌كننده مهمی بود. در آن زمان، همه مانده بودند كه چه كار كنند، ما در نوفل لوشاتو با حضرت امام (ره) آشنا بودیم و در آن جا با ایشان و تمام خانواده‌اش مصاحبه كرده بودیم و ایشان با نام من آشنا بود.
میر کریمی: هنوز به خوبی با ابعاد شخصیتی امام (ره) آشنا نشده‌ایم
رضا میرکریمی درباره شخصیت امام خمینی (ره) گفته: برای به تصویر كشیدن همه ابعاد شخصیتی حضرت امام (ره) نیازمند زمانی هستیم كه با گذشت آن، آثار حركت حضرت امام راحل در نقاط مختلف دنیا بیشتر مشهود شود تا بتوانیم قضاوت درستی درباره این تاثیر ایشان داشته باشیم.
کارگردان فیلم «یه حبه قند» ادامه داد: ما به عنوان كسانی كه در دوره حیات حضرت امام خمینی (ره) حضور داشتیم و ایشان رادرك كردیم هنوز به خوبی با ابعاد شخصییتی آن بزرگمرد آشنا نیستیم، البته تلاش‌های خوبی برای به تصویر كشیدن زندگی حضرت امام شده، از میان آنها می‌توان به فیلم «صنوبر» به کارگردانی مجتبی راعی اشاره كرد.
رضا میرکریمی گفته: حضرت امام (ره) توانست ادبیات سیاسی دنیا را به نفع مستضعفین تغییر دهد و در دوره‌ای كه ویروس ناامیدی و تسلیم در برابر زور، تمدن بشری را بیمار كرده بود ظهور مردی آرام، بی‌تكلف، شجاع وامیدوار مسیر تاریخ را عوض كرد. حضرت امام (ره) بدون هیچ تجربه حكومتداری تنها با خلوص، ایمان وارتقاء باور دینی مردم توانست نظامی را پایه‌ریزی كند كه درسهمگین‌ترین مسائل تاریخی استوار نشان داد.
کارگردان فیلم «خیلی دور خیلی نزدیك» امام راحل را هدایت کننده معنوی جبهه‌ها می‌داند: در زمان جنگ كه تهدیدی جدی برای كشور فراهم شد تنها عاملی كه رمز موفقیت ما در آن برهه بود جریان فرهنگی مبتنی بر باورهای دینی بود كه توسط امام(ره) تزریق می‌شد. در دوره‌ای كه حتی رسانه‌های ما قدرت همراهی لازم را با انقلاب نداشتند حضرت امام (ره) به تنهایی به اندازه یک رسانه بزرگ فرهنگی بودند كه جبهه‌ها را تغذیه می‌كردند
Sorry. No data so far.