نباید تحریم‌ها را دست‌کم گرفت

اجرای تحریم‌های نفتی اروپا علیه ایران که از اول ژوئیه، (یکشنبه هفته آینده)، آغاز خواهد شد، مشتریان آسیایی نفت ایران، شامل چین، هند، ژاپن و کره جنوبی را به دردسر خواهد انداخت، چرا که خدمات بیمه‌ای نفت صادراتی ایران به بازارهای آسیایی توسط شرکتهای اروپایی انجام می‌شد، اما از هفته آینده این خدمات بکلی قطع خواهد شد. اینکه خریداران نفت ایران چه راهکاری برای حل این مشکل دارند سوالی است که در گفتگو با مهندس امیرحسین توکلی، کار‌شناس مسائل اقتصادی مطرح کرده‌ایم. او معتقد است هدف از این تحریم کاهش جدی درآمدهای نفتی اتحادیه اروپایی و متحدانشان است و قطعا تحریم‌های بیمه‌ای تا حدی هزینه بیمه ما را افزایش می‌دهند که البته این هزینه‌ها خیلی ناچیز‌تر از آن است که بر اقتصاد کشور در کل تاثیری جدی داشته باشد. متن این مصاحبه را در زیر می‌خوانید:

اتحادیه اروپا از اول ماه ژوئیه، یک هفته دیگر، نه تنها واردات نفت از ایران را متوقف خواهد کرد، بلکه پوشش بیمه نفتکش‌های حامل نفت ایران را نیز قطع خواهد کرد. تا چه اندازه این مسئله اهمیت دارد. بیمه شرکت‌های اروپایی چه نقشی در حمل و نقل نفت دارند؟

واقعیت این است که بیش از نود درصد از بیمه‌های نفتکش‌های جهان نزد بیمه گران اروپایی بیمه می‌شود. بنابراین با اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپایی ما از نود درصد از بازار بیمه‌های جهان محروم خواهیم شد. اما واقعیت دیگر این است که بالاخره ده درصد دیگر هم جزو بازار بیمه جهان است و وجود دارد. ما با تجهیز ظرفیت‌های داخلی از یک سو و همکاری با شرکای خریدار نفتمان از سوی دیگر این بخش از قضیه یعنی تامین پوشش بیمه‌ای برای نفتکش‌های خود را رفع خواهیم کرد. کنسرسیوم بیمه‌های داخلی هم اکنون بخش عمده‌ای از ظرفیت خود را به صنعت نفت کشور تخصیص داده است. کشورهای خریدار نفت ما مانند هند هم از این فرصت بهره گرفته‌اند و از طریق بیمه گران کشور خود وارد بازار بیمه نفتکش‌ها شده‌اند. جهان امروز از منظر اقتصادی جهانی بسیار باز و گسترده‌تر از این حرف‌ها است.

در این شرایط کشورهایی که قصد وارد کردن نفت از ایران را دارند و از تحریم‌های نفتی آمریکا مستثنی شده‌اند چه اقدامی باید انجام دهند؟

این کشور‌ها اقدامات زیادی را در نظر گرفته‌اند. ژاپنی‌ها مترصد آن هستند که جای خالی بیمه گران اروپایی در این زمینه را خود پر کنند. این توانایی را هم به خوبی دارند. هندی‌ها هم همینطور. جهان امروز جهان باز و پر تنوعی است که می‌توان در آن با اندکی خلاقیت و مدیریت صحیح فضای حرکتی مناسبی را به وجود آورد. این کشور‌ها هم به دنبال منافع خودشان هستند چنان که ما هم باید باشیم و هستیم. آن‌ها هم می‌خواهند از تهدید‌ها فرصت‌هایی را برای خود به وجود آورند و برای همین هم اقدامات مناسبی را برای رفع مشکل خود و افزودن به توان بنگاه‌های اقتصادی کشورشان در نظر خواهند گرفت.

آیا امکان بیمه کشتی‌های نفتی توسط بیمه‌های داخلی ایران وجود ندارد؟

این کار هم اکنون هم انجام می‌شود. بخش عمده‌ای از مدیریت ریسک صنعت نفت کشور بر عهده بیمه‌های داخلی قرار دارد. ظرفیت شرکت‌های بیمه داخلی برای این امر تجهیز شده است و البته می‌توان با اندکی همکاری بیشتر بین دستگاه‌های نظارتی و بیمه‌ها این ظرفیت‌ها را بیش از این نیز تجهیز کرد. شرکت‌های بیمه داخلی توانایی‌های زیادی در مدیریت ریسک دارند که اگر بیشتر از این مورد توجه قرار گیرند می‌توانند بار سنگین تری را بر دوش بکشند. کمک دولت و حمایت بیمه مرکزی تاکنون در این راستا منجر به تجهیز ظرفیت‌ها در سطح مناسبی شده است و این امر می‌تواند با اندکی حمایت بیشتر ابعاد جدیدی را نیز پیدا کند. کشورهای دوست ما یا خریداران نفت ما می‌توانند شرکت‌های بیمه مشترک و خاص برای ارایه این خدمات تشکیل دهند. بدین ترتیب ظرفیت بیش از سطح کنونی افزایش پیدا خواهد کرد. بیمه فعالیتی خلاق و پیشرو است که در صورتی که بیشتر مورد توجه قرار گیرد می‌تواند در بسیاری امور گره ار کارهای مردم و مملکت بگشاید. در امر بیمه باید به سطح جدیدی از خودباوری برسیم و به مدیران و متخصصان بیمه داخلی اعتماد بیشتری داشته و اختیارات بیشتری را برای ارایه توانمندی‌هایشان بدان‌ها بدهیم.

آیا تحریم بیمه ممکن است به کاهش درآمد نفتی ایران منجر شود؟

بالاخره نباید تحریم‌ها را دست کم گرفت. اتحادیه اروپایی کار عبث نمی‌کند. آن‌ها هم برای رسیدن به اهداف خود از توانایی‌های بالایی برخوردارند و روشن است که از ظرفیت‌های خود برای آن بهره می‌گیرند. به نظر می‌رسد که کاهش جدی درآمدهای نفتی یکی از اهداف روشن و هماهنگ اتحادیه اروپایی با متحدانشان است. تحریم‌های بیمه‌ای تا حدی هزینه بیمه ما را افزایش می‌دهند که البته این هزینه‌ها خیلی ناچیز‌تر از آن است که بر اقتصاد کشور در کل تاثیری جدی داشته باشد. تحریم‌ها ابعاد دیگری به غیر از بیمه و مسایل مرتبط با آن هم می‌توانند داشته باشند که می‌توان در فرصت مناسب تری بدان‌ها نیز پرداخت. در هر صورت آن‌ها به دنبال کاهش درآمدهای نفتی ما هستند و ما هم در حال حاضر توانمندی‌های مدیریتی زیادی در اختیار داریم که این تاثیر را به حداقل ممکن برسانیم.