ديدار رئيسجمهوري امريكا و نخستوزير اسرائيل و استقبال گرم دربرابر فلاش دوربينهاي خبرنگارن از وي در كاخ سفيد براي كسي كه در خاورميانه زندگي ميكند تنها يك پيام داشت: اسرائيل همواره از نظر امريكا يك استثناست و هميشه چنين باقي خواهد ماند.
در اين ديدار، نتانياهو هرچه خواست اباما به وي داد. هيچ اختلاف نظري ميان دو طرف درباره مسائل خرد و كلان نبود. حتي اباما ديدگاههاي نتانياهو را پذيرفت و تكرار كرد. نخستوزير اسرائيل همچون قبل ميتواند بگويد: من پيروز شدم.
نشست اين دو به معناي بستن پرونده مذاكرات بيحاصل غيرمستقيم ميان اسرائيل و اتوريتي فلسطيني و شروع دور جديد از مذاكرات مستقيم است كه به گفته يهودا باراك «طولاني و پرخطر و داراي جزر و مد است». قبل از شروع مذاكرات غيرمستقيم همه بر بيفايده بودن آن تأكيد داشتند و تنها اوباما و مشاورانش و در رأس آنها جرج ميچل بر اجراي آن اصرار ميورزيدند. اينك اوباما نيز همچون نتانياهو فكر ميكند كه تنها راه همان مذاكرات مستقيم است. جالب اين است كه اباما ديدگاه نتانياهو را پذيرفت، ولي براي شروع مذاكرات هيچ شرطي نگذاشت و از تمديد توقف شهركسازي (كه سپتامبر تمام ميشود) يا تعيين سقف زماني براي مذاكرات يا پذيرش راه حل دو كشور و مشخص كردن اصول و مباني روشن مذاكرات هيچ نگفت. توقف شهركسازي در قدس هم اصلا به ذهن اباما خطور نكرد. رئيس جمهوري امريكا تنها خجولانه ابراز اميدواري كرد كه مذاكرات مستقيم تا قبل سپتامبر شروع شود، بدون آنكه از اسرائيلي تضميني بخواهد.
جناح ليكود، كه نتانيناهو رهبري آن را به عهده دارد، دو هفته قبل تصويب كرد كه شهركسازي بايد از سر گرفته شود. تعدادي از وزيران اسرائيلي نيز بر اين امر تأكيد ميكنند. فلسطينيان و سازمانهاي طرفدار حقوق بشر در اسرائيل ميگويند كه شهركسازي هيچگاه در اين مهلت ده ماهه متوقف نشده است. اسرائيل قصد دارد در آينده 1600 خانه جديد در كرانه باختري بسازد كه تهيه مقدمات و نقشهبرداري آن 2 سال طول خواهد كشيد. احتمالا امريكا و اسرائيل اين فترت دو ساله را به عنوان تمديد توقف شهركسازي تبليغ خواهند كرد.
دور بعدي به ابومازن ميرسد كه سوگندهاي قبلي خود را بشكند و بدون توقف شهركسازي در قدس و كرانه باختري وارد مذاكرات شود. هنوز زمان صدا زدن وي به واشنگتن نرسيده است، ولي او قبل از سفر نتانياهو به امريكا نخست وزيرش، سلام فياض، را به ديدار باراك (حاكم اسرائيل در كرانه باختري) فرستاد تا همراهي خود با تحولات جديد را نشان دهد.
غزه و محاصره آن بخشي ديگر از مذاكرات رهبران امريكا و اسرائيل را تشكيل ميداد. هر دو بر سبك كردن محاصره تأكيد كردند و اباما سيل ستايش را روانه نتايناهو كرد كه قصد دارد كالاهاي مصرفي بيشتري به غزه بفرستد، ولي همچون نخستوزير اسرائيل پذيرفت كه برخي كالاها كه براي بازسازي غزه ضروري است به اين منطقه وارد نشود، چون «اسرائيل بايد در امنيت زندگي كند».
در چند ماه اخير يكي از مسائلي كه به عنوان اوج اختلاف ميان امريكا و اسرائيل عنوان ميشد موضوع سلاح هستهاي اسرائيل و ارجاع آن به آژانس بينالمللي انرژي هستهاي و بازرسي از تأسيسات هستهاي اسرائيل و طرح خاورميانه عاري از سلاح هستهاي بود كه بر اساس آن قرار است كنفرانسي در آينده برگزار شود. اگر در اسرائيل و در لابيهاي طرفدار اسرائيل در امريكا كسي نگران تغييري در ديدگاه امريكا بود، پرزيدنت اباما لبخند رضايت را بر لب آنان نشاند و اسرائيل را پديدهاي استثنايي برشمرد كه به علت همين ويژگي از بسياري از قوانين بينالمللي معاف ميشود. اباما گفت: «اسرائيل نيازهاي امنيتي دارد.. ما از اسرائيل نميخواهيم كاري كند كه به سبب اجراي پيمان منع گسترش سلاح هستهاي امنتيش تهديد شود». بدين ترتيب بايد ترديد كرد كه اصلا كنفرانسي براي خاورميانه عاري از سلاح هستهاي برگزار شود. اين نتيجه را هم به ياد داشته باشيد: سياست ابهام هستهاي اسرائيل ادامه خواهد يافت.
درمورد انتقاد از ايران نيز اباما و نتانياهو توافق كامل داشتند و رهبر امريكا به همتاي اسرائيلي خود ثابت كرد با وضع تحريمهاي بيشتر كه گريبانگير مردم عادي خواهد شد در مقابل برنامه هستهاي ايران ايستاده است.
براي يك ناظر عادي در خاورميانه ترديدها به يقين تبديل ميشود. گفتمان اباما و صحبتهاي او در مصر و تركيه، در باره لزوم تغيير در روابط امريكا و جهان اسلام و دنياي عرب، ترديدهاي را ايجاد كرده بود كه شايد كسي در كاخ سفيد براي نخستينبار ميخواهد نگرش نويني را مطرح كند. اين ترديد دير باور تنها يك سال زمان ميخواست تا برطرف شود. اظهارات و مواضع اباما اينك هيچ تفاوتي با گفتههاي جرج بوش دوم ندارد كه او هم شهركسازي را به عنوان حالتي استثنايي براي اسرائيل تأييد ميكرد. گويا ماهيت كاخ سفيد اين است كه هر كسي وارد آن شود دير يا زود همان صفحه هميشگي را خواهد گذاشت كه به گوش ميرساند: امنيت اسرائيل به هر قيمتي بزرگترين اولويت امريكا در خاورميانه است.
ژنرالهاي 4 ستاره امريكا به اباما هشدار دادهاند كه سياستهاي اسرائيل موجب به خطر افتادن جان سربازان امريكايي در عراق و افغانستان ميشود. برخي متفكران امريكايي گفتهاند كه اسرائيل به باري استراتژيك بر دوش امريكا تبديل شده است. تعدادي از سياستمداران سابق امريكايي اظهار داشتهاند كه جايگاه اسرائيل در استراتژي امريكا تنزل يافته است. جامعهشناسان سياسي ابراز عقيده كردهاند كه مردم امريكا با شدت بيشتري از اروپا از اسرائيل دور ميشوند.
اباما با كشيدن چكهاي سفيد امضا براي نتانياهو به همه اين داستانها پايان داد.
تنها يك تفاوت ميان اباما و جرج بوش باقي مانده است: راه انداختن جنگي جديد.
اخبار مرتبط
Sorry. No data so far.