ديدگاه مقام معظم رهبری درباره ازدواج

خدای متعال از زن و مرد تنها خوشش نمی‌آيد
خدای متعال از زن و مرد تنها خوشش نمی‌آيد، مخصوصا آن‌هايی كه جوانند و بار اولشان است. مخصوص جوان‌ها هم نيست. خدای متعال از زندگی مشترك و مزدوج خوشش می‌آيد. آدم تنها، مرد تنها و زن تنها كه همـه عمر را به تنهايی می‌گذراند، از ديد اسلامی چيز مطلوبی نيست . مثل يك موجود بيگانه است در مجموعه پيكره انسانی. اسلام اين طور خواسته كه خانواده، سلول حقيقی مجموعه پيكره جامعه باشد نه فرد تنها.
خطبه عقد 75/10/05

مال و جمال، يا كمال؟ كدام انگيزه؟
اگر چنانچه كسی بخاطر مال و جمال ازدواج كند، طبق روايت ممكن است خدای متعال مال و جمال را به او بدهد و ممكن هم هست كه ندهد. اما اگر چنانچه برای تقوا و عفاف قدم بگذارد و ازدواج بكند، خدای متعال به او مال هم خواهد داد جمال هم خواهد داد. ممكن است كسی بگويد جمال كه اعطا كردنی نيست؛ يك كسی يا جمال دارد يا ندارد! معنايش اين است كه چون جمال در چشم شما و دل شما و در نگاه شماست، اگر انسان كسی را خيلی هم جميل نباشد، دوست داشت او را جميل می‌بيند. وقتی كسی را دوست نداشت هر چقدر هم جميل باشد به نظر او جميل نمی‌آيد.
خطبه عقد 77/10/13

مرد قوام است و زن ريحان
اسلام مرد را قوام و زن را ريحان می‌داند. اين نه جسارت به زن است نه جسارت به مرد. نه ناديده گرفتن حق زن است نه ناديده گرفتن حق مرد؛ بلكه درست ديدن طبيعت آنهاست. ترازوی آنها هم اتفاقا برابر است؛‌ يعنی وقتی جنس لطيف و زيبا و عامل آرامش و آرايش معنوی محيط زندگی را در يك كفه می‌گذاريم، و اين جنس مديريت و كاركرد و محل اتكا بودن و تكيه‌گاه بودن برای زن را هم در كفه‌ی ديگر ترازو می‌گذاريم، اين دو كفه با هم برابر می‌شود. نه آن بر اين ترجيح دارد و نه اين بر آن.
خطبه عقد 78/12/22

مفهوم خوشبختی
خوشبختی عبارت است از آرامش، احساس سعادت و احساس امنيت. جشن و اسراف و زياده‌روی، كسی را خوشبخت نمی‌كند. مهريه و جهيزيه هم كسی را خوشبخت نمی‌كند. پای‌بندی به روشِ شرع است كه انسان را خوشبخت می‌كند.
خطبه عقد 75/02/10

اصل قضيه “عشق” است
اگر در زندگی محبت وجود داشت، سختی‌های بيرون خانه آسان خواهد شد. برای زن هم سختی ‌های داخل خانه آسان خواهد شد.
خطبه عقد 77/08/11

در ازدواج، اصل قضيه محبت است. دخترها و پسرها اين را بدانند. اين محبتی كه خدا در دل شما قرار داده حفظ كنيد.
خطبه عقد 74/10/17

دختر و پسر، عروس و داماد به هم محبت بورزند؛ چون آن محبت ملاطی است كه اين‌ها را برای هم حفظ می‌كند، در كنار هم نگه می‌دارد و نمی‌گذارد از هم جدا شوند. محبت خيلی چيز خوبی است. محبت كه بود وفاداری هم هست.
خطبه عقد 76/09/24

بزرگترها هم كمك كنند
بايد جوان‌ها را هدايت كرد، اما در جزئيات آن‌ها نبايد دخالت كرد كه زندگی برای آن‌ها مشكل می‌شود.
خطبه عقد 76/09/06

مبادا بعضی‌ها با دخالت‌های خودشان، بعضی‌ها با كم‌ظرفيتی و خويِ بچگی خودشان، اين بنای مستحكم را به اندك چيزی متزلزل مي كنند. اگر ديديد دخالت‌های آن‌ها اين زن و شوهر را نسبت به دل چركين می‌كند، ديگر اجازه ندارند دخالت كنند.
خطبه عقد 75/02/17

ساده زيستی و ميانه‌روی
زندگی‌را ساده برداريد، البته ما خيلی هم اهل زهد و تقوا نيستيم. خيال نكنيد. آن سادگی كه ما می‌گوييم آن سادگی زُهّاد و عُبّاد نيست. سادگی به نسبت اين كارهايی است كه مردمِ امروز می‌كنند و الا نه، سادگی ما را اگر آن مردان خدا بيايند نگاه كنند شايد هزار تا ايراد هم به آنچه كه ما سادگی می‌دانيم بگيرند.
خطبه عقد 74/05/11

قناعت برای همه مفيد است
قناعت كنيد، از قناعت خجالت نكشيد. بعضی‌ها خيال می‌كنند كه قناعت مال آدم‌های تهيدست و فقير است و اگر آدم داشت، ديگر لازم نيست قناعت كند. نه، قناعت يعنی در حدّ لازم، در حدّ كفايت، انسان توقف كند.
خطبه عقد 76/01/01

توقعات ماديِ زياد و بالا، موجب تنگی معيشت و ناراحتی خود انسان می‌شود، اگر انسان توقع خودش را از زندگی توقع كمی قرار دهد، اين مايه‌ی سعادت خواهد بود. نه فقط برای آخرت انسان خوب است، كه برای دنيای انسان هم خوب است.
خطبه عقد 79/12/21

از مراسم عروسی آغاز كنيد
در همه‌ی امور زندگی‌تان سادگی را رعايت كنيد. اولش هم از همين مراسم ازدواج است، از اينجا شروع می‌شود. اگر ساده برگزار كرديد قدم بعدی‌اش هم می‌شود ساده و الا شما كه رفتيد آن مجلس كذاييِ مثل اعيان و اشراف‌های طاغوت را درست كرديد، بعد ديگر نمی‌توانيد برويد توی خانه‌ی كوچكی مثلا با وسايل مختصری زندگی كنيد. اين جور نمی‌شود ديگر. چون خراب شده و از دست رفته است. از اول، زندگی را پايه‌اش را براساس سادگی و ساده‌زيستی بگذاريد تا زندگی بر خودتان، بر كسانتان و بر مردم جامعه ان‌شالله آسان شود.
خطبه عقد 74/06/13

تشريفات ساده‌ی ازدواج اسلامی
شما اگر نگاه كنيد به تشريفات ازدواج در ميان اقوام مختلف، خواهيد ديد در اسلام تشريفات ازدواج ساده است. البته جشن و سرور و اين‌ها عيبی ندارد، هركس هر مقداری كه مايل است، اما اين‌ها جزو دين و تشريفات رسمی و دينی ازدواج نيست. هر كس خواست می‌تواند انجام دهد، هركس نخواست، نه. اينكه حتما بايد بروند در يك معبدی و زانو بزنند جلوی كسی و چه بكنند و مراسمی كه در جاهای ديگر وجود دارد، در اسلام نيست. در اسلام، يك صيغه‌ای است شرعی كه بايد خوانده شود. الته در اسلام برای معاملات گوناگون، معاملاتی كه اهميتش كمتر از ازدواج است، شاهد می‌گيرند … حالا هم كه مقررات ثبت است و درج در محاكم. مراكز ثبت رسمی است و هيچ تشريفاتی ندارد؛ می‌توانند خيلی راحت و بدون تشريفات اين ازدواج را انجام دهند.
خطبه عقد 79/06/28

از خاندان پيامبر (ص) تقليد كنيد
بهترين دخترهای عالم، حضرت زهرا السّلام عليها بود. بهترين پسرهای عالم و بهترين دامادها هم،حضرت امير المؤمنين عليه السّلام بود. ببينيد اين‌ها چگونه ازدواج كردند؟ هزاران جوان زيبا و با اصل و نسب و قدرتمند و محبوب به يك تار موی علی بن ابيطالب عليه السّلام نمی‌ارزند . هزاران دختر زيبا و با اصل و نسب هم به يك تار موی حضرت زهرا السّلام عليها نمی‌ارزند. آن هايی كه هم از لحاظ معنوی و الهی آن مقامات را داشتند، هم بزرگان زمان خودشان بودند .ايشان دختر پيامبر صلی الله عليه و اله بود. رئيس جامعه اسلامی، حاكم مطلق. او هم كه سردار درجه يك اسلام بود . ببينيد چطوری ازدواج كردند؟ چه جور مهريۀ كم، چه جور جهيزيّه كم. همه چيز با نام خدا و ياد او . اين‌ها برای ما الگو هستند. همان زمان جاهلانی بودند كه مهريۀ دختران‌شان بسيار زياد بود مثلاً هزار شتر. آيا اين‌ها از دختر پيامبر صلی الله عليه و اله بالاتر بودند؟ از آن ها تقليد نكنيد. از دختر پيامبر صلی الله عليه واله تقليد كنيد ،از امير المؤمنين عليه السّلام تقليد كنيد.
خطبه عقد 75/02/17

لباس عروس كرايه‌ای
بعضی‌ها لباس عروس گران قيمت می‌خرند. نه! چه لزومی دارد. حالا لباس عروس می‌خواهند، بعضی‌ها لباس عروس را می‌روند كرايه می‌كنند. چه مانعی دارد؟ ننگ است؟ نه! چه ننگی؟ چه مانعی دارد؟ بعضی‌ها اين‌ها را ننگ می‌دانند. ننگ اين است كه انسان يك پول گزافی بدهد، چيزی بخرد كه يك‌بار آن را مصرف كند، بعد بياندازد دور. يك‌بار مصرف! آن‌هم با اين وضعی كه بعضی مردم دارند، بعضی‌ها واقعا نياز دارند.
خطبه عقد 74/10/04

پيامبر اكرم (ص) سنّتِ مهريۀ جاهلی را شكست
خود آن كسی كه مشرّع مهر است – كه نبی اكرم صلی الله عليه و اله با شد – كه از همۀ كائنات بالاتر است و دختر مطهره و عزيزۀ او كه از همۀ زنان عالم از اولين و آخرين بالاتر است و شوهـر او كه امير المؤمنين عليه السّلام باشد كه از جميع خلايق از اولين و آخرين بعد از پيامبر صلی الله عليه و اله بالاتر است، برای اين دو كه جوان بودند، زيبا بودند، عنوان داشتند، محترم بودند ، اوّل شخص مدينه بودند، ديديد پيغمبر چقدر مهر قرار داد؟
خطبه عقد 71/09/24

پيامبر صلی الله عليه واله آمد وهمۀ اين‌ها را شكست، برای اين كه مانع ازدواج می‌شود. اين‌ها مانع از ازدواج دخترها و پسرها می‌شود. گفت اين چيزها را رها كنيد. ازدواج شروعش آسان است. از لحاظ شرايط مادی سهل‌ترين است، آنچه كه در ازدواج مهم است رعايت‌های بشری و انسانی است.
خطبه عقد 72/10/06

چرا اصرار بر 14 سكه؟
اين كه می‌بينيد ما گفتيم 14 سكه بيشتر را عقد نمی‌كنيم، نه برای اين است كه چهارده سكه بيشتر اشكالی در ازدواج ايجاد می‌كندخير. چهارده هزار سكه هم باشد، ازدواج اشكالی ندارد، فرقی ندارد. اين است كه آن جنبه معنوی ازدواج، غلبه پيدا كند برجنبه مادی. مثل يك تجــارت و معامله نباشد. داد و ستد مــادی نباشد. اگـر تشريفات را كم كرديد ،جنبه معنوی تقويت خواهد شد.
خطبه عقد 72/10/26

مهريّه هر چه كمتر باشد به طبيعت ازدواج نزديك‌تر است، چون طبيعت ازدواج معامله كه نيست، خريد و فروش كه نيست، اجاره دادن كه نيست، زندگی دو انسـان است. اين ارتبــاطی به مسائل مادی ندارد. ولی شارع مقدّس يك مهريّه‌ای را معين كرده كه بايد يك چيزی باشد. اما نبايد سنگين باشد. بايستی عـادی بــاشد جوری بــاشد كه همه بتوانند انجــام بدهند.
خطبه عقد 74/05/18

در ازدواج، آنچه كه اتفاق می‌افتد، يك حــادثه و پيوند انسانی است، نه يك معامله پولی و مالی، اگـرچه يك مالی هم در بين هست درشرع مقدّس اسلام، آن مال جنبۀ نمادين دارد. جنبۀ رمزی دارد. خريد و فروش و بده بستان نيست.
خطبه عقد 71/01/05

عزت دختر به اخلاق است نه به جهيزيه
جهيزيه برای دختر مايه عزت نيست. عزت دختر به اخلاق او به رفتار و شخصيت خود اوست. بعضی از خانواده‌های عروس، خودشان را اذيت می‌كنند و به زحمت می‌اندازند و اگر پول هم ندارند به زور پول تهيه می‌كنند. اگر پول دارند زيادی خرج می‌كنند، برای اين‌كه يك جهيزيه پر زرق و برقی را مثلا در اختيار دخترشان بگذارند.
خطبه عقد 77/12/28

مهريه و جهيزيه زياد، هيچ دختری را خوشبخت نمی‌كنند و هيچ خانواده‌ای را به آرامش و سكون و اعتماد لازم نمی‌رساند. اين‌ها زوايای زندگی است. فضول زندگی است و جز دردسر و اسباب زحمات و اسباب مشكل فايده‌ای ندارد.
خطبه عقد 75/09/18

مبادا برويد پول قرض كنيد، جهيزيه درست كنيد. مبادا خودتان را به زحمت بيندازيد. مبادا خانواده‌تان را به زحمت بيندازيد. مبادا خيال كنيد كه دخترتان اگر جهيزيه‌اش كمتر از دختر همسايه و قوم و خويش بود، اين سرشكستگی است. نه اين سرشكستگی نيست.
خطبه عقد 81/03/29

چشم و هم چشمی و معضل جهيزيّه
خانواده ها روی چشم و هم چشمی، جهيزيّه را برای خودشان يك معضل می‌كنند. بعد كه اين معضل را خودشان به يك نحوی تحمّل كردند، تازه نوبت ديگران است كه رنج اين معضل را ببرند. برای خاطر اين كه وقتی شما درجهيزيّه دخترتان اين همه وسايل درست كرديد، بعد كسانی كه ديدند، تكليف آنها چيست؟ اين چشم و هم چشمی‌ها آخر به كجا خواهد رسيد؟ اين همان مشكلاتی است كه درست خواهد شد. اسلام می‌خواهد اين‌ها نباشد.
خطبه عقد 73/03/16

جهيزيۀ بهترين عروس عالم
شما نگاه كنيد به دختر پيغمبر اكرم صلی الله عليه و اله بهترين دخترهای عالم ، فاطمه زهرا عليها السلام بود. بهترين زن‌های اوّلين و آخـرين، فاطمه زهرا عليها السلام بود. هرگـز دختری به آن خوبی، به آن شرافت و به آن عظمت نيامده است همه‌ی زن‌های عالم از اوّل تا آخر در مقابل او مثل خدمتكارهايی هستند‌. مثل ذرّاتی هستند در مقابل خورشيد جهان افروز. شوهرش هم امير المؤمنين عليه السلام، بهترين مردان عالم. اگرچه همۀ فضائل و مكارم‌شان را جمع كنيم. همۀ مردان عالم به يك ناخن او هم نمی رسند؛ اين دو مظهر عظمت، مظهر زيبايی و فضيلت، با هم ديگر ازدواج كردند.

جهيزيّه شان همان چند قلم ارزان قيمتی بود كه در كتاب ها نوشته اند. ضبط كرده اند: يك تكّه حصير، يك تكّه ليف خرما، يك دست رختخواب و يك دستاس، يك كوزه، يك كـاسه. همه‌اش را اگر چنانچه به پول امــروز روی همديگر بگذارند، معلوم نيست كه چند هزار تومان بيشتر بشود.

همان مهريّه را از امير المؤمنين عليه السلام گرفتند و پولش را دادند جهيزيۀ مختصری را فراهم كردند و بردند خانۀ شوهر. حالا ما نمی‌گوييم دخترهای ما مثل فاطمه زهرا عليها السلام جهيزيّه بگيرند. نه دخترهای ما مثل فاطمه زهرا هستند و نه خود ما ها مثل پدر ايشان هستيم و نه پسرهای ما مثل امير المؤمنان عليه السلام شوهر فاطمه زهرايند. ما كجا آنها كجا؟! از زمين تا آسمان با هم فرق داريم، اما معلوم می‌شود راه، آن راه است.

جهت، آن جهت است. جهيزيّه را مختصر بگيريد. به اين و آن نگاه نكنيد، خرج زيادی نكنيد. كار را برای انسان كه ندارند مشكل نكنيد .
خطبه عقد 72/01/05

جهيزيۀ فاطمه زهرا عليها السلام به قدری بود كه شايد دو نفر آدم با دست می‌توانستند از اين خانه بردارند ببرند آن خانه. ببينيد افتخار اين‌ها ست. ارزش اين هاست .آيا پيامبر اكرم صلی الله عليه و اله نمی‌توانستند يك جهيزيّه مفصل تشكيل دهند؟

اگر پيامبر صلی الله عليه واله اشاره‌ای می‌كردند، اين مسلمانانی كه در اطراف ايشان بودند، بعضی‌هايشان هم آدم‌های متمكّنی بودند، پول هم داشتند ازخدا می‌خواستند كه بيايند و يك هديه‌ای بدهند، كمكی بكند، نكردند. چرا نكردند؟ اين برای اين است كه من و شما ياد بگيريم.

و الاّ بنشينيم و تعريف كنيم و خوشمان بيايد و بعد هم ياد نگيريم، چه فايده ای دارد؟ استفاده‌اش را نمی بريم‌. نسخۀ طبيب را كه انسان نبايد بگذارد روی طاقچه تماشا كند. بايد عمل كنيم تا بهره‌اش را ببريم. رژيم غذايی را بايد عمل كنيد تا فايده‌اش را ببريد. اين‌ها رژيم غذايی روح است، رژيم غذايی صحّت جامعه است. صحت خانواده است بايد عمل شود. ساده بر گذار كنيد.
خطبه عقد 75/09/05

عروس خانم‌ها! شما نگذاريد
نگذاريد جهيزيّه‌ها را سنگين كنند. دخترها نگذارند. عروس‌ها، شما نگذاريد. پدر و مادرها هم اگر می‌خواهند شما نگذاريد. اين همه جنس گران را می‌خواهيد چه كنيد؟
خطبه عقد 73/09/23

مادرهای عروس‌هـــا در تهيّه جهيزيّه دست نگه دارند، خيلی افــراط يا اسراف نكنند. نگويند حالا مثلاً دخترمــان است دلش می‌شكند. نه. دخترها خوبند. دخترها نمی‌خواهند. ما بيخود نبايد دل آن‌ها را بكشانيم به اين سمت كه هر چيز قشنگ و لوكس و … حتماً بايد برايش تهيه شود.
خطبه عقد 79/11/16

اين دختر خانم‌ها كه می‌خواهند جهيزيّه درست كنند، برای خريد اسباب سر عقد و جهيزيّه، توی اين دكان‌های گران قيمت بعضی از جاهای تهران، آن محلاّت گران قيمت كه معروف است – نمی‌خواهم البته اسم بياورم – من می‌شناسم كه كجاهاست كه دكان‌هايش معروف است به جنس گران‌، اصلا ًطرف آن‌ها پا نگذارند. بروند آن جاهايی كه معروف به گرانی نيست. اين طور نباشد كه داماد بيچاره را دنبال‌شان راه بيندازند برای خريد عروس و خريد عقد. متأسفانه از اين كارها می‌كنند.
خطبه عقد 72/03