جشنواره‌ای برآمده از سینمای بی‌هویت فکری و فرهنگی

تریبون مستضعفین- جنبش عدالتخواه دانشجویی و بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه در آمفی تئاتر مرکزی این دانشگاه هفته گذشته نشست نقد و بررسی فیلم های جشنواره فجر، با حضور وحید جلیلی و مسعود فراستی برگزار کردند. در پایان مراسم نیز لوح تقدیری از سوی جنبش عدالتخواه دانشجویی به خاطر قدردانی از ساخت فیلم طلا و مس، که جایزه عدالتخواهی جشنواره فیلم فجر را به خود اختصاص داد به همایون اسعدیان کارگردان این فیلم اهدا شد.

بهترین فیلم جشنواره امسال در سیاسی بازی‌ها گم شد

مسعود فراستی

به گزارش برنا، مسعود فراستی منتقد سینما با اشاره به کیفیت پایین فیلم های جشنواره امسال، گفت: تفاوت زیادی بین این جشنواره و جشنواره های قبل وجود نداشت و فیلم هایی که امسال سر و صدا کردند، جملگی فیلم های بدی بودند.
وی افزود: به رنگ ارغوان فیلم بسیار بدی بود که بیشتر جایزه ها را به خود اختصاص داد و ملک سلیمان و تسویه حساب نیز از کیفیت بسیار پایینی برخوردار بودند. جشنواره امسال هیچگونه خط و مشی مشخصی نداشت. فیلمی که تا 5 سال توقیف بود، می آید و عمده جوایز را می گیرد و همه این جشنواره را بهترین جشنواره می دانند. هر مسوولی که بر سر کار باشد، از شمقدری گرفته تا شاه حسینی، رضاداد، و … جشنواره زمان خود را بهترین جشنواره تاریخ می دانند.
فراستی ادامه داد: بی جهت نیست که آمریکا با فیلم هایی که ساخته آن چنان جلو رفته است. آمریکا می داند تهاجمی که می تواند از طریق سینما داشته باشد، و فرهنگ توسعه طلبی خود را خیلی خوب گسترش دهد، از طرق دیگر ممکن نمی شود. حتی اگر اسلحه و زرادخانه های آمریکا را هم از آن بگیریم، باز هم می تواند تهاجم خود را از طریق فیلم و سینما پیش ببرد.
وی افزود: آمریکایی ها به تازگی فیلم جدیدی به نام “گنجه” ساخته اند که نامزد اسکار شده و فیلمی است که بیننده را با آمریکایی ها هم عقیده می کند. انتهای این فیلم آن است که آمریکایی ها کار درستی کرده اند که عراق را اشغال کرده اند؛ به گونه ای که این فیلم حتی بیننده ضد آمریکایی را هم وادار به اعتراف می کند که آمریکا کار درستی کرده عراق را اشغال کرده است.

ایران در سینمای ایران موجود نیست
این منتقد سینما اظهار داشت: ما در تولید فیلم جزو هشت کشور برتر جهان هستیم اما هنوز که هنوز است، سینمای ملی و صنعت سینما نداریم. از مجموعه آثار و فیلم هایی که در طی یک سال در سینما ساخته می شود، شما تصویری از ایران را نمی بینید، در حالی که آمریکا به گونه ای فیلم می سازد که جهان را با اهداف و تفکرات خود همراه می کند و بر نقش نجات بخشی آمریکا در عراق صحه می گذارد.
وی توضیح داد: وقتی شما 20 فیلم از سال های 2009 یا 2010 آمریکا را می بینید، تصویر همان زمان آمریکا را مشاهده خواهید کرد. اما فیلم های جشنواره ما، مثل تسویه حساب، فیلم هایی هستند که جملگی بر کثیف بودن مردان ما و بزهکار بوده زنان ما صحه می گذارد. آیا این تصویر درستی از ایران را نمایش داده است. فیلم ملک سلیمان هم همانگونه این فیلم تصویری مونگولیسم را از دین ارایه می دهد. واقعا جای این سوال است که این فیلم ها چه تصویری از ایران امروز را به مخاطب نشان می دهند؟
وی با انتقاد از اصول داوری در جشنواره اظهار داشت: جایزه دادن در جشنواره اصولی دارد، مقامات دولتی در وزارت ارشاد نیز با توجه به سیاست ها و خط مشی های خود داوران مورد نظر را انتخاب می کنند و مطمئن هستند که با انتخاب این داوران اهداف و خط مشی های خود را پیش برده اند. اما مسیر حرکت این افراد چیست؟ آیا اصلاح الگوی مصرف است؟ با کدامیک از فیلم های سینمای ما سمت و سویی در جهت اصلاح الگوی مصرف داشتند؟ وقتی فیلمی مثل به رنگ ارغوان شش جایزه می گیرد، یعنی خط درست انتخاب چنین فیلمی است.

تکلیف کارگردان در به رنگ ارغوان معلوم نیست
وی توضیح داد: در این فیلم ماموری را می بینیم که ابزار مدرن او اسلحه و کامپیوتر است و وظیفه مراقبت از یک دختر بیچاره 20 ساله را بر عهده دارد که آخر سر هم عاشق او می شود. در این فیلم که ادعای پاکی این عشق وجود دارد، دیده می شود که حتی این عشق هم زیر سوال می رود. در ادامه برای این مامور اطلاعاتی وزارت اطلاعات انتخاب میان وظیفه و عشق پیش می آید. این فیلم نه فیلمی عاشقانه است و نه فیلمی امنیتی بلکه تنها یک بازی است، خود فیلم ساز نیز در این فیلم دو سویه می رود یعنی از سویی طرفدار بچه های امنیتی است که نماز هم می خوانند و البته هیچ یک از این بچه های امنیتی قیافه سمپاتیک ندارند. از سوی دیگر طرفدار پدر این دختر است که در واقع مبارز علیه نظام است. اگر فیلم ساز واقعا با این فرد ضد نظام نیست پس چرا لحظه مرگ او آنقدر باشکوه جلوه داده می شود و چنین نورپردازی خاصی به آن اختصاص داده می شود؟ در ظاهر فیلم ساز با نیروهای امنیتی است اما در باطن با این فرد ضد نظام همراه است. در نمای آخر فیلم این فرد اطلاعاتی که از دست همه مامورین امنیتی فرار کرده، و معلوم هم نیست که این چه وزارت اطلاعاتی است که این فرد به راحتی فرار می کند و در صحنه ای نشان داده می شود که ریش و سبیل خود را زده و چشمکی هم نثار دخترک می کند. در آخرین لحظه ارغوان به نیرویی اطلاعاتی تبدیل می شود و این مرد را شناسایی می کند. این فیلمی که عمده جایزه های جشنواره های فجر را به خود اختصاص داد همین بود که معلوم نبود که فیلم ساز طرفدار کیست و چه موضعی دارد.

ملک سلیمان نه قصه دارد نه شخصیت!
فراستی در خصوص فیلم ملک سلیمان نیز گفت شخصیت اصلی این فیلم که باید پیامبر خدا و فردی فعال باشد به شدت شخصیتی منفعل دارد و فقط ژست های مختلف را از خود نشان می دهد. ملک سلیمان فیلمی است که قصه ندارد و وقتی ما قصه نداشته باشیم متعاقبا آدم هم برای اجرای این قصه نخواهیم داشت. سلیمانی که آمده و ما می پذیریم این پیغمبر خداست، در کجای فیلم توانسته یک قصه کوتاه را بیان کند؟ این فیلم در کل یک مسخره بازی است که شخصیت اصلی آن هیچ جای فیلم معلوم نیست.
وی ادامه داد: دوستان شش میلیارد خرج کرده اند، که بسیار بیخود هم کرده اند که حاصل آن فیلمی باشد که نه قصه ملی دارد، و نه شخصیت ملی و کار فنی آن هم فرنگی است. و فقط پول آن ملی است که با پول مردم ساخته شده و در نهایت هم جایزه ملی می گیرد و حاصل آن هم خندیدن بچه هشت ساله من است که به تماشای این فیلم نشسته است.

طلا و مس بهترین فیلم امسال
فراستی در خصوص فیلم تسویه حساب هم گفت: این فیلم ، فیلم کثیفی است که من دست فردی را که آن را توقیف کرد، می بوسم، این فیلم با این افتضاحات آزاد شد و قرار است عید هم اکران شود.
وی ادامه داد: بهترین فیلم جشنواره امسال اصلا دیده نشد. فیلم طلا و مس که اصلا متعلق به فضای مورد نظر آقایان نبود، رابطه یک زن و شوهر شهرستانی بود که مستقل از اینکه شما طرفدار روحانیت باشید یا نباشید، با مشاهده این فیلم طرفدار شخصیت این روحانی می شوید. این فیلم ، فیلمنامه بسیار خوبی داشت و زمین تا آسمان با این مزخرفاتی که جایزه را بردند تفاوت داشت و به شدت هم در راستای عدالتخواهی و اصلاح الگوی مصرف بود اما چرا به این فیلم جایزه داده نشد و آقایان جایزه را سیاسی کردند.

سینمای دولتی معنا ندارد
فراستی با اشاره به فقدان قصه و فیلم نامه خوب در سینما گفت: وقتی ما در فیلمی قصه نداریم یعنی تفکر و خط مشی فرهنگی نیز نداریم. بعد از این همه سال باید بتوانیم یک قصه کوچک را از دل سینما بیرون بیاوریم. در این وضعیت کنونی چه فیلم ها به فروش برسند یا نرسند، پولی که خرج شده پول دولت بوده و فیلم سازان هیچ دغدغه ای ندارند به نظر من اصلا سینمای دولتی معنا ندارد بلکه تهیه کننده باید خود مخاطب را شناسایی کند، به دنبال قصه و فیلم ساز برود آن گاه در این راه سرمایه گذاری کند و به جلو برود و این سینما، سینمایی می شود که مخاطب آن را اصلاح می کند و خود مخاطب نیز بهترین ها را تعیین می کند. ما باید تنها یک ممیزی داشته باشیم و آن مصالح ملی و اصول مردمی باشد که فیلم ها بر طبق آن ساخته شود نه اینکه هزاران ممیزی را بر سر راه قرار دهیم .آیا فیلم تسویه حساب ممیزی نداشته که اینگونه مفتضح ساخته شده است؟

فیلمی که با ظاهرسازی و بی اعتقاد ساخته شود همین وضع می‌شود
وی ادامه داد: اصولا فرهنگ سفارشی هیچ جا جواب نمی دهد، باور و هنر سفارشی نیست اگر کسی مسلمان است و به مردم اعتقاد دارد، فیلم خود را می سازد کسی هم که این اعتقادات را ندارد با پولی که به او داده می شود و با ظاهرسازی فیلمی می سازد که امروز می بینیم.
این منتقد سینما اظهار داشت: آقایان می گویند سینمای معنا گرا، سینمای معنا گرا اما این معناگرایی یعنی چه ، یعنی اینکه فیلم تسویه حسابی ساخته شود که در آخر فیلم پس از هزاران ابتذال گری و فساد بیایند توبه کنند و به سمت فرشته نجات بروند؟
فراستی جشنواره امسال را یکی از بی سیاست ترین و از لحاظ تفکری بن بست ترین جشنواره ها خواند و اظهار داشت: به جز فیلم طلا و مس تمامی فیلم های دیگر با هیچ یک از اهداف عدالت ورزی و اصلاح الگوی مصرف سنخیت نداشتند.

در سینمای ایران همواره در حال باج دادن هستیم
وی خاطرنشان کرد: نباید فریب این طور خرج هنگفتی را که در راه ساخت فیلم ها و اهدای جوایز می شود بخوریم، باید یک فضای فرهنگی ایجاد کنیم و به شهرستانی ها نیز فرصت دهیم کانون های فرهنگی ایجاد کنیم تا اینکه آرام آرام اتفاقی بیفتد. ما همواره در حال باج دادن هستیم و فکر می کنیم تعدادی کارگردان که پس از انقلاب بوده اند، از آسمان به زمین آمده اند تا فقط و فقط کارمان این شده که با خرج های هنگفت به آنان باج دهیم.