«حجتالاسلام پناهیان» در سلسله مراسم «یک شب نورانی در نمایشگاه قرآنی» که شب گذشته 24 تیرماه در بیستویکمین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم برگزار شد، به تفسیر آیاتی از سوره مبارکه حجرات پرداخت و گفت: ادب دارای چنان قدرتی است که میتواند زندگی انسانها را متحول سازد که اغلب نسبت به آن بیاعتنا هستیم، آدم باید جزو کسانی باشد که حرف حساب در وجودشان تأثیر گذارد.
وی با بیان اینکه ادب مسأله ضروری و مشخصه مهم فرهنگ اسلامی است، ادامه داد: خداوند در قرآن کریم حدود 9 بار درباره کفار و مشرکین از واژه «لایعقلون» استفاده کرده است و چند مرتبه در خصوص انسانهای نادان این واژه به کار رفته است، اما تنها یک بار آن هم در آیه چهارم سوره مبارکه «حجرات» به مؤمنان«لَا یَعْقِلُونَ» اطلاق شده است که این امر بیانگر ادب نسبت به پیامبر(ص) است که در صورت عدم رعایت آن، اعمال انسان تباه میشود.
گناه باعث از بینرفتن بخشی از عقل میشود
حجتالاسلام پناهیان با اشاره به تفسیر چهارمین آیه سوره مبارکه «حجرات» تصریح کرد: خداوند در این آیه میفرماید: «کسانى که تو را از پشت اتاقها به فریاد مىخوانند، بیشترشان نمىفهمند»؛ پس از این آیه میتوان استنباط کرد که بین عقل و ادب نسبت ویژهای وجود دارد.
وی با بیان اینکه جایگاه عقل در خلقت بسیار مهم است و هر معصیتی باعث از بین رفتن بخشی از عقل میشود، خاطرنشان کرد: عقل رابطه نزدیکی با دین دارد، اما این عنصر وجودی که در انسان نهادینه شده با علم متفاوت است، به طوری که یک عالم میتواند عاقل نباشد و در حالت دیگر یک فرد عادی در زمره عاقلان قرار گیرد.
بهترین راه سنجش عقل، ارزیابی ادب افراد است
حجتالاسلام پناهیان، یکی از راههای سنجش عقل افراد را ارزیابی ادب آنها عنوان کرد و افزود: ادب صورت عقل است و صورت، ظاهر حالات انسان است که به دیگران منتقل میشود و ویژگیهای انسان در هر لحظه و هر رفتاری در چهرهاش نمایان می شود، بنابراین بهترین راه سنجش عقل، توجه به ادب افراد است.
وی با اشاره به اینکه ادب وجوه مختلفی دارد، ادامه داد: در مدارس باید در کنار علم، به عقل نیز توجه شود تا ادب از دوران مدارسه در افراد گیرد، چرا که هرچه تعلیم موفقتر و موثرتر باشد، شکل ادب تکمیلتر است.
این استاد تفسیر قرآن، بافضیلتترین مرتبه عقل را ادب دانشت و گفت: امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند: «ادب در وجود انسان درختی است که ریشه آن عقل است» از این روایت میتوان دریافت که وقتی در برابر پیامبر(ص) ادب نداری، یعنی عقل نداری؛ چرا که همه چیز به عقل نیاز دارد و عقل به ادب نیازمند است.
مشکلات جامعه ناشی از بیتوجهی به فرهنگ است
حجتالاسلام پناهیان با بیان اینکه عقل نه تنها جلوهاش، بلکه قوامش نیز در ادب است و اگر ادب نباشد عقل نابود میشود، ادامه داد: ادب کنترل کننده رفتار است و برای پیادهسازی سبک زندگی قرآنی باید ادب را سرلوحه امور قرار دهیم، بعضی فکر میکنند اقتصاد مهمتر از فرهنگ است؛ این اشتباه است، چرا که بخشی از مشکلات اقتصادی ناشی از بیتوجهی به فرهنگ است.
جامعه سالم و با ادب نیازی به پلیس ندارد
این استاد تفسیر قرآن با اشاره به نقش ادب و تأثیرات آن در روابط اجتماعی تصریح کرد: اگر جامعهای متخلد به ادب شود دیگر هیچگونه قوانینی نیاز نیست و صرف هزینههای هنگفت برای قوههای نظارتی همچون پلیس و قوه قضاییه امری بیهوده است، زیرا جامعه سالم و با ادب نیاز به پلیس ندارد.
حجتالاسلام پناهیان افزود: اسلام دوست ندارد به جای اینکه ادب رفتار را کنترل کند، قانون و قوه قضائیه آن را کنترل کند؛ بلکه اسلام میخواهد انسان خود مؤدب به آدابی باشد که راه سعادت را برای او هموار میکند.
وی با اشاره به احادیثی از امامعلی(ع) درباره اهمیت عقل و ادب، خاطرنشان کرد: امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «عاقل از ادب بهره میبرد ولی چهارپایان موعظه نمیپذیرند مگر با زور»؛ بنابراین پلیس سر چهار راهها، ثبت تردد در ادارهها و… کنترل غیر انسانی است باید بر شخصیت افراد کار کرد تا با قدرت ادب نظم در جامعه ایجاد شود.
این استاد تفسیر قرآن با اشاره به یکی از فواید رعایت ادب در زندگی بشری و فردی انسانها گفت: شخصیت انسانی اقتضا میکند با ادب رفتار خود را اصلاح کند و یکی از فواید این عنصر، پذیرفتن بدون چون و چرای چیزی است که انسان به دلخواه خودش عمل نمیکند.
حجتالاسلام پناهیان با اشاره به بیاعتنایی برخی از مسئولان در قبال بیادبی جوانان تصریح کرد: رهآورد شوم فرهنگ غربی این است که جوان را رها کنند و در قبال بیادبی آنها، بیاعتنا باشند؛ اما مسئله این است که چرا با وجود دانستن اینکه غرب با پیاده کردن این فرهنگ خوشبخت نشده است، ما نیز این فرهنگ اشتباه را در جامعه پیاده میکنیم؟
اقبال جامعه را نباید به قیمت بیاعتنایی به معصیت جوانان به سمت خود جذب کرد
وی با بیان اینکه برخی سیاستمداران برای اینکه اقبالی برای خود در جامعه ایجاد کنند، به معصیت جوانان بیاعتنایی میکنند، ادامه داد: ما نباید اقبال جامعه را به قیمت بیاعتنایی به معصیت جوانان به سمت خود جذب کنیم؛ چرا که خدا در قرآن آورده است که اولین عقاب قوم معصیت کننده و بیادب، کاستی روزی است، بنابراین اگر در جامعهای جلوگیری از معصیت، محبوبیت را از بین ببرد در قدم اول باید منتظر کاستی رزق و روزی بود.
حجتالاسلام پناهیان افزود: من انتظار دارم که سیاستمداران این حرف را بزنند، چرا که آنها بیشتر از والدین بر اخلاق جوانان مسلط و بر فرهنگ جامعه تأثیرگذار هستند، اما متأسفانه برخی سیاستمداران یکی از ابزارهای محبوبیتشان بیتوجهی به معصیت جوانان است.
Sorry. No data so far.