حضور فعال در فضای مجازی؛ یک ضرورت

برای ورود به بحث به این نکات توجه شود:

امروز7.28 درصد مردم جهان به اینترنت دسترسی دارند، این رقم در اروپا و استرالیا حدود 60 و درآمریکای شمالی حدود 77 درصد است. در آسیا و آمریکای لاتین و خاورمیانه حدود 30 درصد است. حدود 2 میلیارد نفر (1,966,514,816 نفر) در جهان به اینترنت دسترسی دارند. از لحاظ تعداد آسیا با 825 میلیون کاربر بیشتری تعداد در جهان را داراست.

رقم تعداد کاربران اینترنت در ده سال اخیر (2000 تا 2010) 444 درصد رشد داشته است. در خاورمیانه این رشد طی ده سال اخیر 1825 درصد بوده است. از سال 2000 تاکنون تعداد کاربران اینترنت در آفریقا 2357 درصد رشد داشته است. هم اکنون 234 میلیون وب سایت روی اینترنت وجود دارد. 126 میلیون وبلاگ روی اینترنت هست.

وب 2.0 نسل جدید اینترنت است که در آن اطلاعات و مدیریت آن توسط کاربران انجام می شود و محیط های آنها همه دو سویه است. ما در اینترنت متعارف با تعداد بسیار زیادی سایت روبرو بودیم ولی اکنون با گسترش محیط های وب 2.0 یا کاربر محور با تعداد زیادی انسان، امکان ارتباط داریم. دائره المعارف های باز، شبکه های به اشتراک گذاری کلیپ های ویدیوئی، شبکه های اجتماعی، شبکه های به اشتراک گذاری عکس، مایکرو بلاگ ها و … از محیط ها شاخص وب 2.0 هستند.

با این نگاه وب 2.0 محیطی باز، آزاد و رایگان برای نقد و ارزیابی اندیشه‌ها، طرح تفکرات ناب دینی، تعاملات فرهنگی و برقراری شکل جدیدی از روابط فرهنگی است. این روابط از پس کوچه های قوانین و مقررات فعالیت های فرهنگی در ممالک بیگانه و موافقت نامه ها و تفاهم نامه های دولتی نمی گذرد، بلکه به صورتی پویا، سریع و جذاب، مخاطب نهائی و مصرف کننده فرهنگی را هدف گرفته است. وب 2.0 می تواند آنتی تز خود باشد، اگر متولیان روابط فرهنگی به سرعت ـ که شاخصه وب 2.0 است ـ متصدیان این امر را به حضور در آن برانگیزانند.

باراک اوباما در اجرای فعال سازی دیپلماسی عمومی، در ماه های اول ریاست جمهوری خود خانم «جودیت مک هال» را به سمت معاون وزیر امورخارجه در دیپلماسی عمومی و امور عمومی منصوب کرد. انتخاب مک هال که یک غول ارتباطی بزرگی با 4.1 میلیارد مشترک در 170 کشور و 35 زبان مختلف را شکل داده بود، نشان داد که اوباما برای دیپلماسی عمومی به فناوری ارتباطات توجه خاص دارد. اوباما در روز اول ریاست جمهوری خود، دستور العملی را امضا نمود که در آن بر استفاده از تکنولوژی های «وب ـ 2» در ارتباطات فراسرزمینی تاکید شده بود. به دستور وی تغییر به شکل جدی در سال 2000 و در پی جذب آژانس اطلاعات ایالات متحده در وزارت خارجه شروع شد، جایی که برنامه های مبادله ای و فرهنگی آژانس های اطلاعات ایالات متحده به برنامه های اطلاعات بین المللی تبدیل گردید و کارمندان وزارت خارجه به متصدیان دیپلماسی عمومی آن تبدیل و در سفارتخانه های آمریکا در این زمینه مشغول شدند.

مقام معظم رهبری در ديدار علما و روحانيون کرمان (2/11/84) فرموده اند:

« امروز شما ببينيد وسايل تبليغ در دنيا چقدر متنوع شده، اين طرفِ دنيا يک نفر جوان پاي يک دستگاه کوچک مي‏نشيند و افکار، تصورات، تخيلات، پيشنهادهاي فکري و پيشنهادهاي عملي را از سوي هر کسي ـ بلکه هر ناکسي ـ از آن طرفِ دنيا دريافت مي‏کند. امروز اينترنت و ماهواره و وسايل ارتباطي بسيار متنوع وجود دارد و حرف، آسان به همه جاي دنيا مي‏رسد. ميدان افکار مردم و مؤمنين، عرصه‏ کارزار تفکرات گوناگون است. امروز ما در يک ميدان جنگ و کارزار حقيقي فکري قرار داريم. اين کارزار فکري به ‏هيچ‏وجه به زيان ما نيست، به سود ماست. اگر وارد اين ميدان بشويم و آنچه را که نياز ماست ـ از مهمات تفکر اسلامي و انبارهاي معارف الهي و اسلامي ـ بيرون بکشيم و صرف کنيم، قطعاً بُرد با ماست، ليکن مسأله اين است که ما بايد اين کار را بکنيم.»

خوشبختانه امروز فن آوري های ارتباطات برای ایرانیان غريبه نيست و ما برای خنثی سازی آثار دیپلماسی عمومی غرب و مقابله با جنگ نرم باید بطور جدی به فضاي مجازي بیاندیشیم. باید اعتراف کرد که هنوز در جهانی بنام وب 2 كه با هزاران اجتماع کوچک و بزرگ و میلیون ها نفر انسان، می توان مستقیما به تعامل پرداخت، جهان اسلام و ایرانیان انقلابی، غير فعال و دشمنان جهان اسلام و ایران به شدت فعال هستند.

در این ارتباط رهنمود های مقام معظم رهبری بایستی فراروی فعالیت های فرهنگی در این محیط باشد. خصوصا در عرصه فرهنگ دینی که شاید تنها نقطه قوت مطلق ما و ضعف مطلق کفر جهانی است.

توجه ویژه مسئولین به ساماندهی امور ارتباطات و تسهیل در دسترسی میلیون ها انسان انقلابی و وفادار به نظام اسلامی به محیط مجازی در مسیر بسيج ميليوني توده­ های متدین جهان اسلام برای تهاجم به دشمن، یک ضرورت جدی است كه مي تواند جبهه ديگري در برابر تهاجم همه جانبه فرهنگي دشمن باز نماید. رهبر انقلاب اسلامي، در دیدار اخیر خود با نخبگان علمی، فراهم آوردن زمينه و امكانات سخت افزاري و نرم افزاري مورد نياز نخبگان را مهمترين راه حمايت از آنان خواندند و خاطرنشان كردند: نخبگان به دنبال كار و تلاش و ژرف نگري و پيشرفت كشورند و بايد زمينه مناسب حركت را براي آنان فراهم كرد.

کلام را با بیانی شیوا و تکلیف ساز از رهبر انقلاب به پایان می بریم که:

« آنها (دشمنان) غافلند از اینکه این ابزارها می توانند مورد استفاده ما هم قرار بگیرد. یعنی وقتی اینترنت به وجود آمد، یک ابزار اختصاصی نبود، ما هم می توانیم از آن استفاده بکنیم، یعنی یک راه دو طرفه است. اگر دشمن می تواند از علوم ارتباطات و از پیشرفت ها و تازه های علمی این رشته استفاده کند، ما هم می توانیم استفاده کنیم. ما هم باید دنبالش برویم تا استفاده کنیم. چه مانعی دارد؟ از همان شیوه هایی که ضلالت منتشر می کنند، می شود ما استفاده کنیم و هدایت را منتشر کنیم. استعداد ما در استفاده از ابزار ها، استعداد بالایی است… باید از این گونه ابزارها استفاده کرد تا هر چه ممکن است دایره اثر گذاری خود را وسیعتر کنیم.»