دومین نشست هم‌اندیشی فعالان سبک زندگی اسلامی عصر دیروز با حضور جمعی از فعالان فرهنگی و اصحاب رسانه برگزار شد.
در ابتدای این نشست «حجت‌الاسلام محمدرضا زائری» نویسنده و پژوهشگر پیرامون نحوه کار تأثیرگذار در حوزه فرهنگی و به‌خصوص مسئله سبک زندگی به ایراد سخن پرداخت.
وی با اشاره به اینکه فعالیت‌های فرهنگی به‌خصوص مرتبط با مسئله‌ای به نام زندگی در کوتاه‌مدت اثر خود را نشان نخواهد داد اظهار داشت: اینکه رهبر انقلاب هم بحث سبک زندگی را در مسیر تمدن سازی طرح کردند، به‌واسطه اثرگذاری کار بلندمدت در پهنه جغرافیایی وسیع است. وقتی از بحثی به نام تمدن سازی صحبت می‌کنیم یعنی کار باهدف‌گذاری طولانی‌مدت و هدف‌گذاری صحیح که منتج به نتیجه بشود.
زائری عدم دوراندیشی و سرمایه‌گذاری فکری بلندمدت را مشکل مشترک برنامه‌سازان جامعه دانست و بیان داشت: کارهای کلیشه‌ای به این نحو نه‌تنها حل مشکل نمی‌کند که سبب ایجاد مشکل نیز خواهد شد. مثال بارز این امر آن چیزی است که ما در جریان انتقال سبک زندگی غربی و اقتداری که در این انتقال نهفته است با غلبه فرهنگ آمریکایی در آن می‌بینیم و در دسترس ترین این انتقال فرهنگ شیوه و نظام آموزش زبان انگلیسی است. اتفاقی که در این شیوه رخ می‌دهد انتقال آسان سبک زندگی غربی در قالب کتب آموزشی است.
این نویسنده تأکید کرد: اگر از سبک زندگی حرف می‌زنیم و می‌خواهیم برای آن کار کنیم باید بدانیم این امر با سخنرانی‌ها اتفاق نمی‌افتد، بلکه اتفاقاً باید با واقعیت ملموس و بیرونی مواجه باشیم. امروز می‌بینیم که سبک زندگی با دامنه‌ای وسیع و قدرتمند از طرف مقابل منتقل می‌شود و متأسفانه مقابله ما با این جریان انتقال فرهنگ در ضعیف‌ترین شکل ممکن صورت می‌گیرد به‌عنوان مثال چاپ کتاب بدون شناخت واقعی مخاطب و ادبیات موردپسند او که مطمئناً نمی‌تواند راه به جایی برد.
به گفته حجت‌الاسلام زائری گفتمان حجاب به‌عنوان اصلی‌ترین مؤلفه سبک زندگی اسلامی قوی‌ترین گفتمان امروز دنیا است. در جامعه امروز اروپا به‌خصوص انگلیس و آلمان روز به روز موج اسلام‌گرایی و تمایل به حجاب افزایش یافته و برخی به خاطر این گرایش متحمل هزینه‌هایی می‌شوند که خود نشان‌دهنده اوج قدرت این گفتمان است و این قدرت و اقتدار اگر همراه با هدف‌گذاری صحیح باشد بدون نیاز به سازمان‌دهی و سخنرانی و همایش خودبه‌خود در یک بازه زمانی اثر خود را نشان خواهد داد.
وی در ادامه به نقش نهادهای اجتماعی غیردولتی در ترویج الگوی موفق زندگی اشاره کرد و گفت: دخالت دولت‌ها نه به معنای رسمی دولت که به معنای همه لایه‌های حکومتی و سازمانی و شبه‌دولتی باید در این حوزه به حداقل برسد. در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و به‌خصوص سبک زندگی تنها وظیفه دولتی‌ها از حیث نظارت و حمایت قابل‌پذیرش و دفاع است، اما درحوزه اجرا و تولید محصولات، دخالت و مشارکت نهادهای دولتی قابل دفاع نیست و این امر بر عهده نهادهای غیردولتی است و سازمان اوقاف نمونه موفق یک نهاد غیردولتی و مورد پذیرش در همه جوامع در طول تاریخ است که هر جا با آزادی اختیار و فارغ از فشارهای دولتی عمل کرده، نتایج موفق در پی داشته است.
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری در خاتمه سخنانش تأکید کرد: اگر قرار باشد در حوزه سبک زندگی کار کنیم آن‌هم کار اثرگذار، لازمه‌اش این است که مسئله در فضای تمدنی طراحی بشود و آن فضای تمدنی لازمه‌اش یک کار طولانی و درازمدت است.
رعایت آداب زندگی مقدمه رسیدن به سبک زندگی اسلامی
در نشست هم اندیشی روز گذشته فعالان سبک زندگی اسلامی «فرید العطاس» جامعه شناس و استاد دانشگاه ملی سنگاپور حضور یافت و به بیان نکاتی پیرامون نحوه ترویج سبک زندگی اسلامی پرداخت.
وی سخنان خود را با این سؤال آغاز کرد که اساساً سبک زندگی چیست و چگونه می‌تواند به اسلام منتهی شود؟
العطاس در پاسخ به این سؤال اسلام را به‌عنوان دین که واجد طرق گوناگون برای رسیدن به سعادت است نام برد و گفت: صراط مستقیم در اسلام هرچند واژه‌ای مفرد است اما برای رسیدن به آن، راه‌های بسیاری پیش روی افراد است و کسانی که این راه را انتخاب می‌کنند از ارزش‌های جهانی دین تبعیت می‌کنند که عنصر بارز آن اخلاق است.
به گفته این استاد دانشگاه، اخلاق یک امر پذیرفته جهانی است اما زیرمجموعه‌های آن و نحوه عمل کردن به این ارزش‌ها که می‌توان آن را ادب زندگی نامید از جوامعی به جوامع دیگر متفاوت است؛ و این تفاوت در شیوه عمل سبب تمایز شیوه زندگی در جوامع می‌شود.
این جامعه‌شناس برجسته در ادامه اظهار داشت: متأسفانه گاهی اوقات سبک زندگی به‌اندازه کافی تحت تأثیر آموزه‌های اسلامی نیست و از این سبک زندگی نمی‌توان به اسلام رسید. به بیان دیگر کمبود رعایت آداب زندگی اسلامی سبک زندگی یک جامعه را مغایر با اسلام می‌سازد. به‌عنوان مثال وضو در اسلام نماد پاکی است اما در کشورهای اسلامی محل‌های که برای این امر تعبیه شده مغایر با بهداشت و نظافت کافی است و این نمونه‌ای شفاف از عدم رعایت ادب زندگی اسلامی در کشورهای مسلمان است.
وی در ادامه به بیان راهکارهای عملی ارتقاء سطح زندگی و سبک زندگی افراد در جامعه پرداخت و گفت: برخی ارزش‌های اخلاقی را می‌توان به‌واسطه قانون در جامعه نهادینه کرد؛ از جمله احترام به قوانین راهنمای و رانندگی که اگرچه در ابتدا با تحمیل هزینه‌ها مورد پذیرش قرار گیرد اما با گذشت زمان و در طول نسل‌ها به‌واسطه ارزش بودن حرمت می‌یابد و افراد از آن تبعیت می‌کنند.
العطاس خاطر نشان کرد: وجوهی از ادب است که قانون نمی‌تواند شروع‌کننده آن باشد بلکه از طریق عقل، اعتقاد، آموزش و تربیت خانوادگی می‌تواند ایجاد شود. به‌عنوان مثال مهمان‌نوازی یک ارزش برگرفته از سنت اسلامی است اما توسط قانون قابل بیان نیست بلکه از ارزش‌ها نشأت می‌گیرد. اینکه برخی جوامع مهمان‌نوازتر هستند چیزی نیست که با قانون بتوان آن را اصلاح کرد بله آموزش در جامعه سبب ترویج آن در جامعه می‌شود.
پروفسور فرید العطاس سخنان خود را این‌گونه به پایان رسانید که برای رسیدن به سبک زندگی اسلامی و ارتقاء آن باید ملتزم به رعایت آداب زندگی شد و برای چهرهایی مثل مربیان و عالمان نقش ویژه‌ای قائل شد چراکه سبک زندگی اسلامی وجوه غالب آن به صورت آموزشی و ترویجی تدوین می‌شود؛ بنابراین مربیان و آموزگاران در همه سطوح باید از این ادب اسلامی برخوردار باشند. تا دغدغه آموزش بیایند، باید این چهره‌ها بازآموزی بشوند و بتوانند ارزش‌های اخلاقی را در بین خانواده‌ها و عموم جامعه تسری دهند.
Sorry. No data so far.