سه‌شنبه 16 نوامبر 10 | 18:21

طنز براي مردم هشيار، تلخ‌تر از خود صراحت مي‌باشد

طنز براي مردم هشيار، تلخ‌تر از خود صراحت مي‌باشد. مي‌دانيم كه در مختصات كنايه گفته مي‌شود: «الكنايه ابلغ من التصريح»، (كنايه براي رساندن مقصود رساتر از تصريح است.)


علامه محمدتقی جعفری از جمله فقهای فلسفه‌دوست و خوش‌صحبت و گرم‌سخن ایرانی بود که علاقه‌مندان فراوانی داشت.
بخشهایی از آن نظرات علامه در کتاب رسائل فقهی را به مناسبت سالگرد درگذشت این عالم بزرگ مروری می‌کنیم:

…سه نكته مهم را در اينجا يادآور مي‌شويم:
1- طنز براي مردم هشيار، تلخ‌تر از خود صراحت مي‌باشد. مي‌دانيم كه در مختصات كنايه گفته مي‌شود: «الكنايه ابلغ من التصريح»، (كنايه براي رساندن مقصود رساتر از تصريح است.)

2- هر اندازه مابين واقعيت و مفهوم طنز كه براي مورد ساخته مي‌شود، مخالف و تضاد قوي‌تر باشد. چنانكه در شعر خاقاني و متنبّي ديديم، نيش طنز براي مورد آن تلخ‌تر و براي ديگران جذاب‌تر مي‌باشد.

3- در دوران تحصيل در قم و نجف‌اشرف گاهي براي رفع خستگي و مطايبه با يكديگر مزاح مي‌كرديم كه در ميان آن، طنز نيز به وجود مي‌آمد كه اغلب موجب رفع نواقص و اصلاح اخلاقي مي‌گشت و به جهت قراين حالي و مقالي كه دلالت بر مزاح و تفكيك ارادة استعمالي از اراده جدي داشت، به هيچ‌وجه از يكديگر نمي‌رنجيديم. ضمناً با حركات و نشان دادن عكس‌العمل‌هاي خاص در برابر شوخي‌ها و طنزها، دوستان را از افراط و تفريط برحذر مي‌داشتيم.

… زيرا چنانچه گفتيم اگر اهانت و لهو و لعب نباشد و ايذاء طرف محسوب نگردد، اشكالي ندارد مخصوصاً در اين زندگي ماشيني كه واقعاً اعصاب مردم حساس شده و مردم به طور فراوان به بيماري‌هاي عصبي گرفتارند و اين كار هم يك تفريح و يك روزنه فرجي است كه در پرتو آن، غمها و غصه‌ها و مشقت‌هاي زندگي تبديل به شادي و نشاط و سرور مي‌گردد. البته در اطرافش لهو و لعب است ولو اينكه اهانت هم نباشد زيرا انسان يكبار مي‌خواهد زندگي كند آن را هم اگر به شوخي افراطي بگذراند!! ارزش ندارد.

… طنز اگر با مراعات شرايطش باشد خيلي ثمربخش و مفيد است، توصيه بنده به هنرمندان و طنزآوران عزيز اين است كه رسالت خطير و سنگين خويش را در زمان معاصر مبني بر استفاده از تعاليم قرآن و معارف اسلامي فراموش نكنند، و در عرصه‌هاي هنري و طنزهاي خويش از حدّ و حدود الهي تجاوز نكنند، صلاح و اصلاح را در نظر بگيرند و از محرمات الهي و فساد و افساد بپرهيزند، تنها رضايت الهي را در نظر بگيرند و بدانند كه خداوند هم آنها را كمك مي‌كند و براي كسب رضايت الهي تلاش كنند.

منبع: کتاب رسائل فقهي؛ نوشته آیت الله محمد تقي جعفري

ثبت نظر

نام:
رایانامه: (اختیاری)

متن:

پربازدیدترین

Sorry. No data so far.

پربحث‌ترین

Sorry. No data so far.