تریبون مستضعفین– متن زیر چکیدهای از صحبتهای وحید جلیلی در حلقهی صحیفهخوانی بسیج دانشجویی امیرکبیر است که چندی پیش ایراد گردید. این حلقه هر هفته با حضور وحید جلیلی در دانشگاه امیرکبیر برگزار میگردد
قبل از انقلاب عمده ی فضای فرهنگی کشور در اختیار کسانی بود که با دین نسبتی نداشتند و یا حتی ضد دینی و دارای مرزبندی جدی با دین بودند.
هنگامی که انقلاب جدی شد رگه های هنر انقلابی نیزبه چشم می خورد و در حقیقت پتانسیلی از قبل موجود بوده که راه خودش را با وقوع انقلاب باز شده می بیند.
امام در اولین سخنرانی پس از ورود به خاک ایران در بهشت زهرا که پس از 15 سال تبعید صورت می گرفت و طبیعتا باید حرفهای اساسی در آن بیان می شد در مورد سینما چنین فرمود: (( ما با سینما مخالف نیستیم ما با فحشا مخالفیم)).به این دلیل که تقریبا تمام مصادیق سینمای آن روزها دارای این موضوعات بود. اما امام بین مصداق و مفهوم تفکیک ایجاد کرد.
در مورد سینمای سال های قبل از انقلاب باید گفت که سینمای ایران در سال 56 تقریبا ورشکسته شده بود. دلیل آن را میتوان شکست در رقابت با فیلم های غربی و هندی و فراگیر شدن بازار سینمای داخلی از این فیلم ها دانست. دلیل دیگر آن عدم استقبال عموم مردم از موضوعات غیر اخلاقی فیلم های فارسی بود.
با وقوع انقلاب دو اتفاق مهم در رابطه با هنر به وقوع پیوست: اول اینکه درهای جامعه ی متدین کشور به روی هنر باز شد و فاصله و حریم بین این دو شکسته شد و از طرف دیگر نیز هنر اسلامی شد و از انحصار به موضوعات غیر اسلامی درآمد.
شاخه های هنر انقلابی از لحاظ قوت و ضعف متفاوت بوده و هست. شعر را میتوان قوی ترین جریان هنر انقلابی دانست. پیشینه قدرتمند شعر و همچنین روی آوردن شاعران برجسته قبل از انقلاب همانند شهریار به مفاهیم انقلابی دلیل اصلی قدرت گرفتن شعر بعد از انقلاب اسلامی بود.
هنر در صورت نداشتن مضمون و موضوع دارای فضای فرمالیستی می شود. با وقوع جنگ تحمیلی هنر انقلاب اسلامی پیش روی خود مفاهیم و مضامین بی شماری را دید و از این لحاظ، جنگ به هنر انقلاب کمک فراوانی کرد. مفاهیمی همچون ایثار و از خودگذشتگی، شهادت و.. باعث شد که هنر انقلاب از نظر مضمون همواره غنی بماند.
لازمه ی ثبات آرمان های انقلاب، وجود یک فضای فرهنگی انقلابی محور بود و این موضوعی بود که امام هواره به آن توجه فراوانی داشت. همان طور که در نامه ی ایشان به هنر مندان می خوانیم: ((تنها هنری قابل قبول قرآن است که صیقل دهنده ی اسلام ناب محمدی(ص) و اسلان ناب ائمه ی اطهار، اسلام فقرای دردمند، اسلام پابرهنگان، اسلام تازیانه خوردگان تاریخ شرم آور محرومیت ها باشد. هنری زیبا و پاک است که کوبنده ی سرمایه داری مدرن و کمونیسم خون آشام و نابود کننده ی اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بی درد و در یک کلام اسلام آمریکایی باشد.))(مقاله های 2 و 9و 23 آقای وحید جلیلی مجله راه مطالعه شود.)
در مورد هنر انقلاب نکته قابل توجه این است که هرچه هنر به ارزش های انقلاب نزدیک تر شد، هم از لحاظ استقبال عمومی و هم از لحاظ کیفیت، ارتقاء یافت و قوی ترین کارهای انقلاب و پرمخاطب ترین آنها، کارهایی است که به معیار های انقلاب نزدیک تر است، نظیر فیلم آژانس شیشه ای .
هنر هم مانند دیگر عرصه ها دارای متن و حاشیه می باشد. حاشیه سازی برای هنرانقلاب موجب صدمه زدن به موضوعات آن شد و مسیر هنر انقلاب از راه اصلی خود که همان پرداختن به ارزش ها بود منحرف گشته و کار های فاخر انقلابی جای خود را به کار های سطحی و غیر ارزشی داد. به طور مثال پیرامون یک اثر خاص از هنر مندی خاص حاشیه ها فراوان می شوند و این اثر با استقبال فراوان روبرو می شود. در حالی که نه از لحاظ هنری و نه از جنبه موضوع ارزش چندانی ندارد بر عکس این موضوع هم صادق است. به طور مصداقی اگر بعضی از کار های اخیر کیارستمی را بدون تیتراژ در دانشگاه پخش کنیم به هیج وجه مورد استقبال قرار نمی گیرد، در حالی که در صورت اطلاع داشتن از نام کارگردان آن و نام فیلم آن قضیه متفاوت خواهد بود و پیشنهاد می شود که این کار در دانشگاه صورت گیرد.
مهمترین مشکل ما گسست در بین کارهای فرهنگی می باشد. فرهنگ انقلاب سنگر های فراوانی دارد اما منفصل و جدا از هم اند. باید بین فضاهای فرهنگی کشور تعامل و همکاری برقرار شود.
دلیل عمده ی ضعف در کار فرهنگی این است که ما عمدتا فرصت محور نیستیم بلکه تهدید محوریم. در مورد انقلاب بی نهایت موضوع ناب و جدید موجود است اما غالبا انفعالی عمل می شود و بیش تر کار فرهنگی کشور در فضای پاسخ به تهدیدات و شبهات دشمن می باشد.
در فضای دانشگاه می توان هنر انقلاب را احیاء کرد. میدان دادن به هنرمندان انقلابی در دانشگاه بسیار مهم است. باید پای هنر و هنرمندان انقلاب به دانشگاه باز شود. باید آثار آن ها نمایش داده شده و منعکس شود و این نقش بسیار و مهم و اساسی را در رشد و اعتلای هنر انقلاب دارا می باشد. غالبا هنر مندان انقلاب مهجورند و آثار آن ها انعکاس داده نمی شود
Sorry. No data so far.