تریبون مستضعفین- حامد اکبری – فتنه ای که با انتخابات دهم ریاست جمهوری در کشور ایران در سال ۸۸ شروع شد، فرصت خوبی برای مردم ایجاد کرد که بعضی از اعتقادات اصولی همچون ولایت مداری، ایمان و به خصوص بصيرت خود را تقویت کنند. در این نوشته مبانی بصیرت در قرآن و نهج البلاغه مورد بررسی قرار می گیرد و به گوشه ای از شور و شعور اقشار مختلف مردم در حماسه ی ۹ دی ۸۸ که معتقد به این مبانی هستند نیز اشاره ای می کند.
بصیرت در قرآن
1) سوره ی یوسف آیه ی ۱۰۸ «قل هذه سبیلی ادعوا الی الله علی بصيرﺓ انا و من اتبعنی و سبحان الله و ما انا من المشرکین»
2) سوره ی قیاﻣﺔ آیه ی ۱۴«بل الانسان علی نفسه بصیرﺓ»
در قرآن کریم واژه ی بصيرت بطور مشخص در 2 آیه بکار رفته است:
بگو راه من اين است كه من و پيروانم با بصيرت كامل همه مردم را بسوی خدا ميخوانم ، خداي يكتا منزه است ، و من از مشركان نيستم.
خدای سبحان در این آیه دعوت به پرستش خود بدون هر گونه شریکی برای خود می کند که دعوت به چنين توحيدی ، دعوتی از روی بصيرت است. این دعوت انسان را در راه توحید که همان راه انبیا و خاتم پیامبران حضرت محمد (ص) است قرار می دهد و تنها کسانی می توانند در چنين سبيلی شرکت کنند و استقامت داشته باشند که مومن به خدا و دارای بصيرت و یقین باشند. (تفسیر المیزان، علامه طباطبایی)
لكن انسان خود بر نيك و بد خويش به خوبی آگاه است.انسانی که اشرف مخلوقات است و خدا او را خلیفهی خود روی زمین قرار داده به خوبی خیر و شر خود را تشخیص می دهد.
در بقیه موارد در قرآن کریم به واژه ی تقوا که عامل ایجاد بصیرت است، اشاره شده است:از جمله سوره ی انفال آیه ی 29″ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا” اگر پرهیزکار شوید خدا قدرت تشخیص حق از باطل را برای شما قرار می دهد.
واژه ی تقوا بدین معنا است که انسان خدا را شاهد و ناظر بر تمام احوال خود ببیند و فعل گناه انجام ندهد و فکر گناه به ذهن او وارد نشود. به عبارت دیگر روح پرهیز کاری و روح تقوا در او زنده و بعد تقویت شود.روح تقوا این است که انسان با اعتقاد به حضور خدا در همه ی شرایط سپری در مقابل گناه داشته باشد.این اعتقاد و سپر او را به این سمت می برد که فکر کند که چه وظیفه ای در مقابل خدای متعال دارد و این باعث می شود که به انجام وظیفه بپردازد و تکلیف خود را به خوبی انجام دهد و فکر او به انجام وظیفه و کار خیر مشغول شود.بنابراین انسان با تقوا در فکر وظیفه اصلی خود که ایمان به خدا و انجام عمل صالح است می باشد و همین فکر به او نوری می دهد که وارد مسیر باطل و هواهای نفسانی نشود که در خطبه های نهج البلاغه نیز بدان اشاره شده است.این انسان بصیر است بنابر آیه ی 14 سوره ی قیامه. چنین انسانی نه تنها برای خود بلکه برای جامعه نیز دلسوز است و می خواهد جامعه را از مسیر باطل خارج کند و به مسیر حق هدایت کند.وقتی چنین شد روحیه ی امر به معروف و نهی از منکر نیز در او زنده می شود.
بصیرت در نهج البلاغه
در یکی از خطبه های نهج البلاغه که نمونه های آن زیاد است به تقوا عامل ایجاد بصیرت اشاره شده است:
عبادالله ان من احب عبادالله الیه عبدا اعانه الله علی نفسه، فاستشعر الحزن و تجلبب الخوف، فزهر مصباح الهدی فی قلبه و اعد القری لیومه النازل به، فقرب علی نفسه البعید و هون الشدید.نظر فابصر و ذکر فاستکثر … ای بندگان خدا! همانا بهترین و محبوب¬ترین بنده نزد خدا، بنده¬ای است که خدا او را در پیکار با نفس یاری داده است، آن کس که جامه¬ی زیرین او اندوه و لباس رویین او ترس از خداست، چراغ هدایت در قلبش روشن شده و همواره به یاد خدا بوده وسایل لازم برای روزی او فراهم آمده و اعمال نیکو، انجام داده است پس به یاد مرگ بوده و روز قیامت برای او نزدیک بوده و سختی را بر خویش آسان نموده است.اندیشه کرد و بینا شد، یاد حق کرد و کوشش بیشتر نمود. (خطبه 87)
در این سخنان حضرت علی (ع) به خوبی دیده می شود که انسان با تقوا با نیرویی که خدا به او داده است با هواهای نفسانی خود مبارزه می کند و در نتیجه حزن و اندوه قیامت در دل او قرار می گیرد و در ظاهر او خداترسی نمایان می شود.بنابراین با انجام طاعت و عمل صالح خود را برای مرگ آماده می کند و مرگ و قیامت برای او آسان می شود.از حوادث تاریخ و فتنه ها عبرت می گیرد و نور بصیرت او کامل می شود و با این نور به یاد خدا برای او عمل صالح انجام می دهد و کوشش او در این زمینه بیشتر می شود، چون نور او بیشتر می شود و به فکر امر به معروف و نهی از منکر برای جامعه ی خود می باشد .
در فرموده ی مقام معظم رهبری در دیدار با بسیجیان در روز عید غدیر خم سال 89 نیز بصیرت و اخلاص ذکر شده است:
هرچه بصيرت شما بيشتر باشد، شما را به اخلاص عمل نزديكتر می كند. هرچه مخلصانهتر عمل كنيد، خداى متعال بصيرت شما را بيشتر مي كند. «اللَّه ولىّ الّذين امنوا يخرجهم من الظّلمات الى النّور»؛ خدا ولى شماست. هرچه به خدا نزديكتر شويد، بصيرت شما بيشتر خواهد شد و حقايق را بيشتر مىبينيد. نور كه بود، انسان می تواند واقعيات و حقايق را مشاهده كند.
حماسه ی 9 دی 88:
در عاشورای سال 88 که عده ای مخالف ولایت فقیه و انقلاب اسلامی به مقدسات نظام ما و پرچم امام حسین (ع) توهین کردند،اقشار مختلف مردم از جمله اصناف، بازاریان، دانش آموزان، دانشجویان، کارگران، جامعه ی قرآنی کشور و قشرهای مختلف ، زن و مرد ، با سنهای مختلف در 9 دی 88 با حرکت عظیم و انقلابی خود به مقابله با این جریان پرداختند و ولایت مداری خود را به اثبات گذاشتند. ریشه های این ولایت مداری را با توجه به مفاهیم قرآن و نهج البلاغه در موارد زیر می توان بیان کرد:
1-روحیه ی تقوا و ولایت مداری: تقوایی که در قرآن و نهج البلاغه بدان اشاره شد با ولایت مداری معنا می گردد که حضرت امام خمینی (ره) این روحیه را در ملت زنده کردند و مقام معظم رهبری نیز با سخنان خود به تقویت این روحیه و تقویت بصيرت مردم به خصوص در فتنه ی سال گذشته پرداختند.
2-غیرت دینی: قشرهای مختلف مردم اثبات کردند که از نور و گوهر دورنی خود که نور امام حسین (ع) است در همه حال دفاع می کنند.
تبريك به خاطر شجاعت نظر دادن
غيرت ديني مردم برايم زير سوال است چراكه…