بحرین دیگر اهمیتی ندارد، چون ذخایر مرواریدش پایان یافته است

حامد هادیان

بحرینی که بود؛ بحرینی که هست

«با توجه به اين‌كه ذخاير مرواريد بحرين به پايان رسيده است، بحرین از نظر ايران دیگر اهميتي ندارد!» این بخشی از مصاحبه محمدرضاپهلوی با روزنامه گاردین بود که پس از آن تقدیر خاک بحرین، جدائی از خاک ایران شد. تصميم بي‌مقدمه و ناگهاني شاه ناظر به دست برداشتن از حاكميت ايران بر بحرين بدون مراجعه به آراي عمومي اهالي ايران حتي بدون كسب مشورت از قواي مقننه و قضاييه وحتي وزارت امورخارجه انجام شد. از دلایل این جدایی می‌توان بی‌عرضگی پادشاه ایران، توطئه‌های انگلیس وکوبیدن بر طبل اختلافات قومی توسط خاندان حاکم اشاره کرد. و در حالی که دولت ایران در ۱۳۳۶ بحرین را رسماً استان چهاردهم ایران اعلام کرد. بحرین در 1349 رسما از ایران جدا شد.

سریعترین رشد اقتصادی درکشورهای عربی

۱- بحرین سریعترین رشد اقتصادی را درکشورهای عربی در دست دارد. صنعت توریسم، هواپیمایی، استخراج نفت و آلمینیوم در آن به اعلی رسیده است. زیر ساخت‌های کشور توسط انگلیس طراحی شده است و نسبت سطح سواد به حد قابل قبولی رسیده است. مسابقات جهانی اتومبیلرانی فرمول یک با حمایت بهائیان در آن برگزار ‌می‌شود. و هزاران نفر از نقاط مختلف جهان اعم از فلسطین، اردن، سوریه، پاکستان، هند، بعثی‌های عراق و بسیاری کشورهای دیگر به آنجا آورده شده‌اند و تابعیت بحرینی گرفته‌اند. و به نظر باید وضعیت ساکنانش خیلی مناسب باشد. اما نه، یک شیعه، در بحرين شهروند درجه 2 است.

2- بحرین یکی از اصیل ترین مراکز تشیع است که پیشینه آن به قرن نخست هجری می‌رسد. اساس این تشیع به قبیله عبدالقیس باز می‌گردد. این طایفه برای فتوحات به عراق آمده و غالبا در بصره سکونت داشتند، در جنگ جمل از امام علی(ع) حمایت کردند. و بعدها در همه جا حامی تشیع بودند. در واقع استمرار تاریخی تشیع در بصره، منطقه قطیف و احساء عربستان و بحرین فعلی، همه یک خط واحد است که نخ تسبیح آن طایفه عبدالقیس است. مروری بر زندگی و افکار «مثنی بن مخربه عبدی» که از همین عبدالقیس است، می‌تواند رشته این تشیع را تا کربلا و جنبش توابین برساند. سخنان او بر سر قبر امام حسین(ع) پیش از رفتن توابین به سوی جنگ با قاتلین در تاریخ طبری درج شده است. مردم شیعه مذهب ساکن بحرین و احساء و قطیف مهاجرتهای فراوانی به عراق، کویت و ایران داشته‌اند. و آنان که به طور کلی بحارنه نامیده می‌شدند، نقش مهمی در گسترش شیعه داشته‌اند.

سابقه کهن‌ترین عالم سنی بحرینی به بیش از 150سال نمی‌رسد

3- اندکی پس از آن که دولت صفوی در ایران بنیاد نهاده شد و مذهب تشیع مذهب رسمی ایران گردید بسیاری از علمای شیعه بلاد عربی برای تعالی شیعه راهی ایران شدند و در این راه کمک بسیاری نمودند. شمار زیادی از آنان، از عراق، جبل عامل و همین طور بحرین به شهرهای مختلف ایران آمدند. علاوه براصفهان، شیراز و شهرهای مختلف فارس از جمله فساء یکی از پایگاه‌های اصلی مهاجرت علمای بحرین بود. «سید ماجد بحرانی» یکی از نخستین عالمان شیعی بود که احادیث اهل بیت را در شیراز تعلیم داد. وحوزه علمیه این شهر را تقویت نمود.

ساکنان بحرین تا پیش از قرن اخیر، همگی بر مذهب امامی بوده و اصولا نزد ساکنان غیرشیعی نواحی اطراف، کلمه بحرانی با شیعه برابر بود. از میان سنیان فعلی بحرین که هرکدام از جایی آمده‌اند، شماری مالکی، برخی حنبلی و کسانی شافعی هستند. سابقه کهن‌ترین عالم سنی بحرینی به بیش از 150سال نمی‌رسد. در زمانی که مردم جنوب ایران سنی بودند، و تشیع دراقلیت بود. مردم بحرین همه شیعه بودند.بحرین جدیدعبارت ازهمان جزیره‌ای است که درگذشته أوال خوانده می‌شد. مردم بحرین قبل اسلام آوردن مسیحی بوده‌اند. و پس از نامه‌ای که از طرف پیامبر به آن‌ها رسید دین خود را تغییر داده‌اند.

حتی ویکی لیکس هم چیزی از هلال شیعی در بحرین پیدا نکرده است!

4- «شیعیان درپی تشکیل هلال شیعی درمنطقه خاورمیانه هستند و ایران، عراق، لبنان، سوریه برای تکمیل هلال خود به بحرین نیاز دارند.» کشورهای عربی چنین فرضیه‌ای را القا می‌کنند و دوست دارند بگویند جنگ سردی در منطقه شکل گرفته است. عربستان با کوبیدن بر این طبل توانسته کشورهای دیگر خلیج فارس را توجیه کند که باید وارد بحرین شد و خودش با 1000 نظامی پیش قدم شده است. بحرین امروز عرصه رقابت بین عربستان، آمریکا، دولت حاکم و مردم بحرین است. البته این کشورها دوست دارند اسم ایران حتما در میان باشد. ولی حتی ویکی لیکس هم چیزی پیدا نکرده است. درکل از لحاظ نظامی بحرین قابلیت فعالیت‌های مسلحانه جدی مردمی را ندارد. کشوری که هیچ منطقه کوهستانی و پناهگاهی ندارد و از دریا نیز نمی‌توان استفاده کرد. زیرا سواحل دریا یا در اختیار آمریکاست. و یا توسط ولیعهد که معروف است به «شیخ بحر» غصب شده‌است.

طی این سال‌ها دولت بحرین با تکیه بر دولت آمریکا و عربستان توانسته است با موج مخالفت‌های گسترده مردمی مقابله و کوچکترین عقب‌نشینی نداشته باشد. آمریکایی‌ها که قدرت گرفتن شیعیان را یک تهدید برای خود می‌دادند به هیچ روی مایل به تلاش برای تحقق دموکراسی در بحرین نیستند. اما معارضین نیز در چندین دسته و گروه با مواضع مختلف فعالیت دارند. برخی موافق با حضور در روند سیاسی کشور و شماری نیز به شدت با آن مخالف هستند.

عربستان به عنوان آخرین قدرت مورد اعتماد آمریکا در منطقه به شکل جدی در معرض زلزله عربی قراردارد. و ماجراهای یمن، بحرین، مصر و تونس آنها را ترسانده است. و به هرشکلی سعی می‌کنند این انقلاب‌ها را از مرزهای خود دور کنند. اما حتی برخی سربازان عربستانی در بحرین وقتی دین‌داری مردم را ازنزدیک دیده‌اند. دچار بحران روحی شده‌اند. و از وظیفه خود سرباز زده‌اند.

شیعیان، حداقلی ۷۰ درصدی

5- دولت بحرین از اوایل دهه پنجاه میلادی به تدریج به مبارزه با شیعیان پرداخت و تلاش کرد تا از برگزاری مراسم عاشورا جلوگیری کند. همچنین به لحاظ تبلیغاتی تلاش برای انتساب آنان به ایران شده و تدریجا به نزاع‌های شیعه و سنی و عرب و عجم در این دیار دامن زده می‌شد. در برخی از دوره‌ها رهبران مبارز اعم از شیعه و سنی تلاش می‌کردند تا هماهنگی لازم را در حل و فصل برخی از مسائل داشته باشند و مانع سواستفاده دشمن شوند.

وضعیت مبارزه جویانه مردم شیعه با دولت، ادامه یافت و پس از انقلاب اسلامی ایران که منجر به تلاش شیعیان برای بازیابی قدرت از دست رفته بود، جدی‌تر شد. دولت بحرین با اتهام واهی انتساب مبارزان بحرینی به ایران، به سرکوبی و شکنجه آنان پرداخت. در 1981 دولت بحرین ادعا کرد که توطئه کودتایی را خنثی کرده و ایران را پشتیبان آن معرفی کرد و از آن پس سختگیری بر شیعیان بیشتر و بیشتر شد. این در حالی است که حتی بدترین شرایط و با وجود آمدن شمار زیادی از سنیان سایر کشورها به بحرین و اعطای شناسنامه بحرینی ، شیعیان اکثریت بالای هفتاد درصد دارند. طی سال‌های 1978 به بعد دولت بحرین مکرر از وجود حزب الله در بحرین یادکرده و جوانانی را به ادعای عضویت در آن دستگیر و محاکمه کرده است. هربار پس از ایجاد موج‌های تازه علیه شیعیان، اقدام به بسته شدن مراکز شیعی و یا نفی تابعیت و اخراج شماری از شیعیانی که ده‌ها سال است در بحرین زندگی می‌کنند می‌شد.

پس از جنگ عراق و کویت در سال 1991 شیعیان تحرک جدیدی را در عربستان، کویت و بحرین آغازکردند. با این حال و به رغم اعطای برخی از آزادی‌ها در کشورهای همجوار، بحرین همچنان از شناختن حقوق شیعیان طفره رفته است. گفتنی است که میان شیعیان سه کشور کویت، عربستان و بحرین ارتباط فرهنگی مذهبی بسیار نزدیکی وجود دارد. این شیعیان به نوعی تحت تاثیرانقلاب ایران و همین طور جنبش حزب الله لبنان هستند. درسال 1994 اعتراضات گسترده‌ای در بحرین از سوی شیعیان آغاز شد که منجر به فشارهای سنگین علیه آنان شده و تعدادی از رهبران دستگیر شدند. در سال 1997 بار دیگر این خشونت‌ها ادامه یافت، چنان که مخالفان نیز با ایجاد برخی از تشکل‌ها به مبارزه منسجم علیه حکومت ادامه دادند. درگیری میان شیعیان معارض با دولت بحرین بار دیگر در سال 2004 آغاز شد. این رخداد واکنشی به مسائل عراق و محاصره نجف و کربلا توسط نیروهای آمریکایی بود. این تظاهرات به زد وخورد انجامید و یکی از رهبران روحانی شیعه مجروح شد

اعتقاد دارند امام خمینی(ره) فردی است که دست خالی در مقابل ظلم ایستاد

6- وهابیان بحرین در تظاهراتی که در یکی از میدان‌های اصلی منامه به حمایت از حاکمان آل خلیفه راه انداخته بودند تمثالی ازامام خمینی(ره) را در کنار آیت‌الله شیخ عیسی قاسم رهبر شیعیان بحرین قرار داده و نوشته بودند ما چنین افکاری را نمی‌خواهیم. امام‌خمینی(ره) برای مردم بحرین یک نماد بزرگ است. و جایگاه ویژه‌ای در قلب آنان دارد. در انتفاضه‌هایی که تا امروز در بحرین صورت گرفته است بسیاری از مردم و گروه‌ها از ایشان الگو گرفته‌اند. مردم اعتقاد دارند امام خمینی(ره) فردی است که دست خالی در مقابل ظلم ایستاد. هنگام پیروزی انقلاب اسلامی، مردم بحرین ازآن استقبال كردند و مطبوعات به تجلیل از رهبری آن پرداختند. درسال 1358 رسانه‌های همگانی ایران اعلام كردند «حجت‌الاسلام هادی مدرسی» از طرف امام خمینی به عنوان نماینده شخصی او در بحرین منصوب شده است. در بحرین سخنرانی مدرسی به دو تظاهرات علنی منجر شد: یكی از آنها با اجازه مقامات در روزی که امام خمینی آن را روز قدس نامیده بود، برگزار شد و تظاهرات دوم دو روز بعد به دنبال بازداشت او سبب شد كه حدود 500 نفر تظاهرات كرده و خواستار آزادی او شدند كه 28 تن از آنان بازداشت شدند آن‌گاه مقامات بحرینی چند روز بعد مدرسی را اخراج كردند اگر چه این اقدامات سبب آرامش نسبی اوضاع گردید. بعد از امام خمینی، آیت‌الله‌خامنه‌ای به عنوان جانشین ایشان در میان مردم بحرین پذیرفته شد. بیشتر مردم بحرین مقلد آیت‌الله‌خامنه‌ای یا آیت‌الله سیستانی هستند.

7- بحرین در ایام محرم و رمضان وضعیت ویژه‌ای دارد. برنامه‌های عزاداری و سخنرانی با قوت اجرا می‌شود. نشریات خاصی منتشر مي‌شود. حتی برای انگلیسی زبان‌‌ها و دیگران نیز برنامه تهیه می‌بینند و مداحان و سخنرانی زیادی حتی از ایران همچون آیت‌الله احمدخاتمی، حجت‌السلام نقویان، مرادی به اين کشور سفر می‌کنند. خودشان اعتقاد دارند برنامه‌های‌شان به یکی از پررونق‌ترین اجتماع‌های مذهبی شیعیان است.

امروزه پنجاه هزار نفر ایرانی که در اصل مهاجرانی از جنوب ایران، فارس و بوشهر بودند در بحرین زندگی می‌کنند و به رغم سکونت طولانی آنان در آن‌جا همچنان به فارسی صحبت می‌کنند. بحرینی‌ها نیز برای زیارت زیاد به ایران سفر می‌کنند. و طلبه‌های فراوانی از آن‌ها را می‌توان در قم و مشهد یافت و عده‌ای از آنان هنوز در شهرهای جنوبی ایران فامیل دارند.

8- درسال‌های اخیر کلیپی از سیدحسن نصرالله بسیار مورد توجه قرار گرفت که با یادآوری ماجرای کربلا به همراه مردم شروع به گفتن «هیهات منا الذلة» مي‌كند. این تصویر در این روزها درباره مردی دیگری دوباره تکرار شده است. مردی که در بحرین نامش آیت‌الله شیخ عیسی قاسم است. سیدحسن نصرالله درباره او گفته‌ است که ایشان فرد با حکمت و شجاعی هستند؛ به سراغ ایشان بروید. و رهبر انقلاب ایشان را «ستاره‌ای در آسمان تشیع» توصیف نموده و فرموده‌اند: «اینجانب به وجود شیخ افتخار می‌کنم.» همچنین از علمای قم شخصیتی مانند آیت‌الله مصباح یزدی درباره‌شان اظهارعلاقه کرده‌اند. آیت‌الله شیخ عیسی احمد قاسم عضویت هیچ جریان سیاسی را ندارد. و فقط گروهی به نام علمای شیعی را هدایت می‌کند. ولی نسبت‌ به همه گروه‌های مخالف موضعی پدرانه دارد و حکومت نیز جرئت دستگیری ایشان را ندارد. آیت‌الله شیخ عیسی قاسم مهم‌ترین نماز جمعه بحرین رابرگزار می‌کند. و شخصا به شکل جدی وارد انقلاب اخیر شده و سخنرانی‌های مهمی در این رابطه نموده است. در قضایای اخیر شاگردان وی بیشترین تاثیر را داشته‌اند. وی از شاگردان برجسته آیت‌الله محمدباقر صدر بوده است.

9- شاید بشود در بیان سیاسی، کشور بحرین را بعد از 14 مارس و ورود نظامیان عربستان با درخواست پادشاه، کشوری مستقل ندانست. حاکمینی که حتی قدرت سرکوب مخالفین‌شان را ندارند. از گروه‌ها و جنبش‌های مخالف موجود در بحرین می‌توان به جنبش احرار اشاره كرد که در دهه‌های 60 و قیام‌های کارگری نقشی جدی داشتند. اين جنبش از شیعیان و سنیان عضو دارند و از دهه 80 دست به مبارزات مسلحانه زدند و در اتفاقات اخیر نیز حضوری فعال داشته‌اند. گروه دیگر جمعیت شیعیان وفاق اسلامی که قوی‌ترین و مهم‌ترین حزب بحرین است که از سال 2001 ایجاد شده است و 18 نماینده در پارلمان داشته است و ریاستش با شیخ علی سلمان است که شعار آزادی و برابری را می‌دهند و به شکل جدی وارد قضایای اخیر شده‌اند و رهبرشان نقشی جدی در توسعه اعتراضات داشته است. وی از شاگردان آیت‌الله شیخ عیسی قاسم است و مدتی در ایران به سربرده و مدتی را نیز در لندن تبعید بوده است. جنبش دیگر جنبش رعد به رهبری حسن المشيمع که به همراه وفاق تاثیر جدی در اتفاقات اخیر داشته است.

شغل اصلی آل خلیفه راهزنی بوده است

10- خاندان آل خلیفه در اصل بحرینی نیستند و در زمان نصرالله خان والی کریم‌خان زند از کویت و قطر در پی اختلافاتی به بحرین آمده‌اند. شغل اصلی‌شان راهزنی بوده است. به قدرت رسیدن آل خلیفه با درخواست مردم نبوده بلکه با تحت الحمایگی انگلیس درسال 1820 قدرت خود را تحکیم کرده‌اند. پادشاه بحرین تحصیل کرده انگلستان است. حکومت آل خلیفه با قراردادی در سال 1820 رسما اختیارات گمرکات، تجارت و امنیت داخلی و خارجی خود را به انگلیس سپرد و مستشار انگلیسی در این کشور ساکن شد. این پذیرش در سال 1880 دوباره مورد تایید قرار گرفت. تا سال 1951 که مردم در طی قیامی خواستار استقلال شدند که البته به پیروزی نرسید.ولی بعدها نتیجه داد. پس از استقلال بحرین این کشور به شکل غیر رسمی زیر سایه آمریکا قرارگرفت و آمریکا نیز با تاسیس پایگاه دریایی و استفاده از آن در تحرکاتش در منطقه سود کرد.

به صورت متناوب در 230 سال گذشته هر ده سال یک بار در این کشور قیامی صورت گرفته است تا مردم به خواسته‌های عادی خود برسند. که مهمترین‌شان در دهه نود و آخرینش بعد از زلزله عربی شکل گرفته است. آل‌خلیفه هیچ خط قرمزی در برخورد بامخالفان و شئون مورد قبول آن‌ها ندارند. آن‌چنان که به تخریب مساجد و مقابر و حتی نبش قبر می‌پردازند و قرآن را می‌سوزانند.

مفتی‌ها گفتند در صورت لزوم سوزاندن قرآن حلال است

ظاهرا دین آل خلیفه مالکی است ولی در خیلی موارد عادی شریعت را رعایت نمی‌کنند. مفتی‌های حکومت نیز گوش به فرمان آن‌ها هستند. مفتی‌های آل خلیفه درقضایای اخیر پس از سوزاندن قرآن‌ها در مساجد شیعیان توسط نظامیان گفته‌اند در صورت لزوم سوزاندن قرآن حلال است. از فتاوای دیگری آن‌ها می‌توان به حکمی اشاره کرد که:«برای ولیعهد چیزهایی جایز است که برای دیگران حرام» این حکم برای این صادر شد که روبوسی و دست دادن پادشاه با خانم‌ها را توجیه کند.

11- یکی ازروحانیون جوان بحرینی می‌گفت: «یکی از مظلومیت‌های بزرگ بحرین این است که جهانیان ملت بحرین را نمی‌شناسند. این برای ما خیلی حسرت دارد. جهانیان با نگاه بدی به ملت بحرین نگاه می‌کنند و بحرین را جایی برای عیاشی و شراب‌خواری می‌شناسند حتی این حرف‌ها را در ایران شنیده‌ایم. شكر خدا انقلاب شد و اين جنگ آشکار کرد که ملت بحرین چه گونه هستند.»

12- جاده‌ای 22 کیلومتری عربستان را به بحرین وصل می‌کند که نامش پل ملک فهد است. جاده‌ای که هشت هزار کارمند خارجی ساکن در عربستان و برخی از مردم عربستان به دلیل ممنوعیت استفاده از مشروبات الکلی و مراکز فساد و قمار، از آن استفاده‌ مي‌کنند تا به بحرین بيایند و … بحرین یکی از معدود کشورهایی اسلامی است که در آن برای چنین فضاهایی ممنوعیت نیست. آن‌چنان که آن‌ها را در رده 10 کشور فاسد دنیا پیش برده است.

حاکمان بحرین برای‌شان فرقی نمي‌کند و عالمان حکومت وقتی ازشان درباره مشروبات الکلی و این‌که بايد آزاد باشد یا نه سوال کرده‌اند، گفته‌اند که در قرآن حرام است ولی به دلیل این که روزی مردم از آن است اشکالی ندارد.

همچنین خاندان حاکم برای فحشا و بی بندباری برنامه ویژه‌ای دارد. حجاب در بحرین اجباری نیست. ولی 85 درصد از مردم مسلمان هستند. اکثریت زنان حجاب را رعایت می‌کنند.

یک چهارم مردم بحرین در زندان‌های آل خلیفه زندانی هستند

13- امروزه یک چهارم مردم بحرین در زندان‌های آل خلیفه زندانی هستند. و مورد شکنجه‌های سیستماتیک قرار می‌گیرند. آنها حتی زنان را مورد شکنجه جنسی قرار می‌دهند. (حتي الجزيره هم مصاحبه‌هايي از شكنجه شده‌ها را با محو صورت‌شان پخش كرد.) شیعیان بحرین همیشه به رابطه با ایران متهم بوده‌اند. آن‌چنان که در دهه‌های قبل زندانیان بحرینی اعتصابی کردند که اگر شما می‌گویید ما ایران را دوست داریم پس ما غذای ایرانی می‌خواهیم. و وقتی به خواسته‌شان رسیدند، برای تمسخر حاکمیت گفتندکه حال ما بستنی ایرانی می‌خواهیم.

14- حکومت بحرین در دهه نود پس از یکی از قیام‌های دامنه‌دار مردم کتاب را در زندان ممنوع کرده بود. ولی زندانیان برای این که در زندان‌ها کتاب آورده شود قیام کردند. قیام خونینی که در آن راه کشته دادند و توانستند به هدف خود برسند و زندان از آن زمان برای آن‌ها مانند حوزه علمیه شده است. و در بحرین به غیر از پادشاه امکان دارد پای هرکسی به زندان باز ‌شود بنابراین زندان به مرکز نشر علم و مبارزه تبدیل شد.

15- مردم بحرین عزت می‌خواهند. درحال حاضر فقط پادشاه در زندان نیست و همه جور آدمي را در آن می‌توانید پیدا کنید. در خانه‌های مردم به وفور کتاب‌های دینی دیده می‌شوند. در فضای مطبوعات تنها یک روزنامه مخالف به نام الاوسط وجود دارد که خیلی امکان گفتن حقایق را ندارد ولی همان را هم درقضایای اخیر یک بار بسته‌اند و یکی از سردبیرانش در زندان به سر می‌برد. در سال‌های اخیر شیعیان با توجه به تحصیلات عالیه‌شان به جایگاه‌های مهمی رسیده‌اند. ولی حکومت همچنان برای آن‌ها سنگ اندازی می‌کند. آن چنان که اقلیت سنی بعد از تحصیلات دبیرستان می‌توانند به ارتش بپیوندند اما شيعيان نه.

آينده از آنِ نهال هاي ريشه‌دار است…

16- شیخ یوسف القرضاوی یکی از مفتیان اصلی اهل سنت گفته است انقلاب مردم بحرین مانند انقلاب‌های مصر و تونس ملی نیست بلکه حرکت طایفه‌ای بر طایفه‌ای دیگر و فتنه است. اما خیزش مردم و بیداری مردم بحرین سال‌هاست که شروع شده است و مانند انقلاب‌های منطقه خلق‌الساعه نیست. اکثریت قریب به اتفاق مردم بحرین بعد از 14 فوریه به میدان مخالفت با خاندان حاکم آمده‌اند. خاندانی که دچار فساد اقتصادی، اداری و اخلاقی است و درآمد نفت را به یغما می‌برد. سواحل دریا را می‌فروشد. و در این میان مردم بحرین و علل الخصوص شیعیان در فقر به سرمی‌برند. حتی صدای سنیان هم درآمده است. و تلویزیون رسمی حاضر نیست آن‌ها را نشان بدهد. ورزشکاران، پزشکان و هر قشری در جامعه بحرین در این کارزار وارد شده اند.

شیعیان و سنیان بومی بحرین از قبل رابطه‌ای مسالمت آمیز داشته‌اند. و از گذشته مشکلی در بینشان وجود ندارد ولی درسال‌های اخیر تلاش‌های فراوانی برای اختلاف افکنی بین‌شان شده است. ولی هنوز اتحاد دارند. شاید این خارجیان باشند که مردم با آن‌ها مشکل داشته باشند. از جمله بعثی‌های عراق که به بحرین و یمن و جاهای مختلف کوچ کرده‌اند.

17- فعالان سیاسی و مردم بحرین روز 14 فوریه 2011 را در شبکه فیس‌بوک همزمان با انقلاب‌های منطقه روز خشم اعلام کردند. از آن موقع هر روزه در بحرین کاری توسط مردم صورت می‌گیرد و حکومت با کوبیدن بر طبل دروغ و اختلاف به کشتار و زندانی کردن مردم می‌پردازد. در این بین نخست وزیر ترکیه در همان روزها با یادآوری حادثه کربلا، به رژیم عربستان در خصوص اعزام نیروی نظامی به کشور بحرین هشدار داد و گفت که تاکنون هرگونه درگیری بین مسلمانان که با تحریک دیگران صورت گرفته، باز به سود دیگران تمام شده، اما از این پس نمی‌خواهیم که شاهد درگیری‌های مذهبی بین مسلمانان و وقوع یک کربلای دیگر باشیم، چون که این امر بار دیگر باعث رنجش خاطر مسلمانان خواهد شد.

۱۸- در سرزمین بحرین شکار «خرگوش» توسط «شاهین شکاری» هنوز یکی از تفریحات اشراف است ولی انگار این بار شاهین بلندپرواز تقدیر، خرگوش‌های پرواری را انتخاب کرده است.

آنچه از گذشته شيعيان مي‌شود فهميد اين است كه خون حركت‌ها و جنبش‌هايشان را ريشه‌دارتر كرده است و اين‌بار در بحرين خون‌هاي بيشتري پاي نهال انقلاب‌شان ريخته شده است. آينده از آن نهال هاي ريشه‌دار است.